🙏 **

🌹🌹🌹🌹

ମହାପ୍ରଭୁ ଲୀଳାମୟ l ତାଙ୍କ ଲୀଳାକଥା ତାଙ୍କୁହିଁ ଜଣା l ତ୍ରେତୟା ଯୁଗର କଥା lଶ୍ରୀରାମ ଅବତାର ଗ୍ରହଣ କରି ପ୍ରଭୁ ମାଆ ଜାନକୀଙ୍କ ଛଳରେ ଦୁଷ୍ଟ ରାବଣକୁ ବଧ କଲେ l ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଏହି ଦୁସ୍ତରକାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିବାରେ ସହାୟ ହୋଇଥିଲେ ଖୋଦ ଲଙ୍କାପତି ରାବଣର ଭାଈ ଓ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପରମଭକ୍ତ, ବିଭୀଷଣ l ରାବଣ ସଂହାର ପରେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମ ଭକ୍ତ ବିଭୀଷଣଙ୍କୁ ଲଙ୍କାର ରାଜପଦରେ ଅଭିଷିକ୍ତ କରିଦେଲେ l

ବିଭୀଷଣଙ୍କ କିନ୍ତୁ ରାଜସିଂହାସନରେ ତିଳେମାତ୍ର

ଲୋଭ ନଥିଲା l ତାଙ୍କ ଚିତ୍ତ, ଚୈତନ୍ୟ ଲାଗିରହି ଥିଲା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭକ୍ତିରେ l ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କର କ୍ରମେ ଲୀଳାର ଅନ୍ତଃ ସମୟ ଆସି ପହଞ୍ଚିଗଲା l ଦିନେ ବିଭୀଷଣ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ କହିଲେ ପ୍ରଭୁ ମୋ ଭାଗ୍ୟରେ କ'ଣ ଆଉ ଆପଣଙ୍କ ଦର୍ଶନର ସୌଭାଗ୍ୟ ଜୁଟିବ ନାହିଁ l ସେତେବେଳେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମ ତାଙ୍କୁ କଥା ଦେଇ ଥିଲେ ଏବେ ନୁହେଁ *ମୁଁ କଳି ଯୁଗରେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ବୈକୁଣ୍ଠ ନୀଳାଚଳ ଧାମରେ ଜଗନ୍ନାଥ ରୂପରେ ଆବିର୍ଭୁତ ହୋଇ ଲୀଳାକରିବି l ତୁମେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ମୋର ବଡ଼ ଦେଉଳକୁ ଆସି ମୋତେ ରତ୍ନ ସିଂହାସନ ଉପରେ ଦର୍ଶନ କରିବ* l ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ବିଭୀଷଣ ଛଦ୍ମ ବେଶରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତ୍ୟହ ବଡ଼ ଦେଉଳକୁ ଆସନ୍ତି l

ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ଜଣେ ସେବକ ତଥା ଭକ୍ତ ଥିଲେ *ଶ୍ରୀ ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାପାତ୍ର* l ଥରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର କେତେ ଜଣ ଭକ୍ତ ତୀର୍ଥ ଯାତ୍ରାରେ ବାହାରିଲେ l ସେ ଭକ୍ତ ମାନେ ମିଶି ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାପାତ୍ରଙ୍କୁ ସାଥହୋଇ ଯିବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କଲେ l କିନ୍ତୁ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସେବାରେ ବ୍ୟାଘାତ ଘଟିବ ବୋଲି କହି ପଟ୍ଟଯୋଶୀ କଥାଟିକୁ ଟାଳିଦେଲେ lନଯାଇ ପାରୁଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ମନରେ ଟିକିଏ ଦୁଃଖ ହେଲା l ସେ ବିଷଣ୍ଣ ଚିତ୍ତରେ ଥାଆନ୍ତି l *ସେଦିନ ରାତିରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁ ତାଙ୍କୁ ସ୍ୱପ୍ନାଦେଶ ଦେଲେ, 'ତୁମେ ଚନ୍ଦନଲାଗି ବେଳେ ଜୟବିଜୟ ଦ୍ୱାରରେ ବେତର ଅଗ୍ର ଭାଗ ଲଗାଇ ଛିଡାହେବ l ଭକ୍ତଙ୍କ ଭିତରୁ କେହି ତୁମକୁ ବେତ ଖସାଇ ଦେବା ପାଇଁ କହିବେ,ତୁମେ ବେତ ଖସାଇ ଗୁପ୍ତଭାବରେ ଛିଡା ହେବ l ପୁଣି ଫେରି ଆସି ସେ ଭକ୍ତ ତୁମକୁ ବେତ କାଢ଼ି ଦିଅ କହିବେ l ତୁମେ ସେହିଠାରେ ତାଙ୍କର ପରିଚୟ ମାଗିବ l ସେ ତୁମକୁ ଏକ ଅମୁଲ୍ୟ ନିଧି ଦେବେ l*

ପରଦିନ ପ୍ରଭୁଙ୍କ କଥାନୁସାରେ ମହାପାତ୍ରେ ଯାଇ ଜୟବିଜୟ ଦ୍ୱାରରେ ଠିଆ ହେଲେ l ଚନ୍ଦନଲାଗି ସମୟ ହେବାରୁ ଏକ ଦିବ୍ୟ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ପୁରୁଷ ଆସିଲେ ଓ ତାଙ୍କୁ ବେତ ଖସାଇବାକୁ କହିଲେ l ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ବେତ ଖସାଇ ଦେଲେ l ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନସାରି ସେ ଫେରିଆସିଲେ ଏବଂ ପୁଣି ବେତ ଖସାଇଦେବାକୁ କହିଲେ lପଟ୍ଟଯୋଶୀ ବେତଟିକୁ ଖସାଇ ଦେଇ ତାଙ୍କୁ ଅନୁସରଣ କରି ଯାଇ ତାଙ୍କ ପରିଚୟ ମାଗିଲେ l

ସେ ଦିବ୍ୟପୁରୁଷ ଜଣକ ତାଙ୍କ ପରିଚୟ ଦେବାକୁ ଯାଇ କହିଲେ,ମୁଁ ଲଙ୍କାପତି ବିଭୀଷଣ,ପ୍ରତି ଦିନ ମୁଁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଲଙ୍କାରୁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ଆସେ l

ଭକ୍ତ ବିଭୀଷଣଙ୍କ ପରିଚୟ ଓ ଦର୍ଶନ ଲାଭ କରି ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ନିଜକୁ କୃତାର୍ଥ ମନେ କଲେ ଓ ତାଙ୍କ ହାତରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଛଡ଼ା ଚନ୍ଦନ ଓ ତୁଳସୀ ପ୍ରଦାନ କଲେ l ବିଭୀଷଣ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚନ୍ଦନ ତୁଳସୀ ନେଇ ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାଶୟଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣା ଯାଚନାକଲେ l ପଟ୍ଟଯୋଶୀ କହିଲେ,*'ମହାତ୍ମନ! ଆପଣ ମୋତେ ଦକ୍ଷିଣା ସ୍ବରୁପେ ଏମିତି ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ,ଯେପରି ତାହା ଦ୍ୱାରା ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି ବୋଲି ଭକ୍ତ ଗହଣରେ ପରିଚିତ ହୋଇ ପାରିବି l ଭକ୍ତ ବିଭୀଷଣ ବହୁ ଚିନ୍ତାକରି ନିଜ ହସ୍ତରୁ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ କଙ୍କଣଟି କାଢି ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାପାତ୍ରଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କଲେ* l ବିଭୀଷଣଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଙ୍କଣ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଟ୍ଟଯୋଶୀ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଗୃହରେ ପୂଜା ହେଉଛି l

ଭକ୍ତ ବିଭୀଷଣ ଯେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟହ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି ଏକଥା ଏ ଘଟଣାରୁ ପ୍ରଘଟ ହୋଇ ଯିବାରୁ ସେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପ୍ରାଥନା କଲେ, "ପ୍ରଭୁ ! ଆପଣ ଦେଇଥିବା କଥା ଅନୁସାରେ ମୁଁ ପ୍ରତ୍ୟହ ଆପଣଙ୍କୁ ଅତି ସନ୍ତର୍ପଣରେ ଆସି ଦର୍ଶନ ଅରୁଥିଲି,ମୋର ଆସିବା ଏବେ ପ୍ରଘଟ ହେଉଛି l ମୁଁ କିପରି ନିର୍ବିଘ୍ନରେ ଆପଣଙ୍କର ଦର୍ଶନ ପାଇବି, ଏହାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆପଣ କରିବା ହୁଅନ୍ତୁ "l ଏଥି ପାଇଁ ବିଭୀଷଣଙ୍କ ଦର୍ଶନ ନିମନ୍ତେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ଉପରିସ୍ଥ ଭାଗର ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ, ଶ୍ରୀବଳଭଦ୍ର ଓ ଶ୍ରୀସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ବିଗ୍ରହ ସ୍ଥାପନ କରା

ଯାଇଛି l ସେହି ବିଗ୍ରହଙ୍କୁ ଲଙ୍କାରୁ ଭକ୍ତ ବିଭୀଷଣ ଦର୍ଶନ କରି ତାଙ୍କ ଅଭିଳାଷ ପୂରଣ କରନ୍ତି l ପ୍ରଭୁ ଲଙ୍କପତି ବିଭୀଷଣଙ୍କୁ ଯେଉଁ ବର ଦେଇ ଥିଲେ ତାହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ବଳରାମ ଦାସ ତାଙ୍କ ବଟ ଅବକାଶରେ ଲେଖିଛନ୍ତି :-

ଶୁଣି ଦାଶରଥି ବୋଇଲେ ବଚନ l

ନିତ୍ୟ ନୀଳାଚଳେ ପାଉଥିବୁ ଦର୍ଶନ ll

ପୁଣି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଘୋଷଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିରରୁ ମହାପ୍ରଭୁ ଯେତେବେଳେ ଦକ୍ଷିଣ ମୋଡ଼ ହୋଇ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି ସେତେ ବେଳେ ବି ବିଭୀଷଣ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ ବିଭୀଷଣ ବନ୍ଦାପନା ନୀତି l ଏହା ମଧ୍ୟ ବଟ ଅବକାଶରେ ବଳରାମ ଦାସ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି :-

ଦ୍ୱାଦଶ ଯାତ୍ରା ଆମ୍ଭର ଦକ୍ଷିଣ ମୂର୍ତ୍ତି ବେଳେ l

ତୁ ହୋ ବିଭୀଷଣ ଦର୍ଶନକରିବୁ ତେତେବେଳେ l

ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ସ୍ନାନପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ସ୍ନାନ ଉପରାନ୍ତେ ମହାପ୍ରଭୁ ଯେତେବେଳେ ଅଣସର ଗୃହକୁ ବାହୁଡ଼ି ଆସନ୍ତି ସେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ବିଭୀଷଣଙ୍କ ଦକ୍ଷିଣା ମୂର୍ତ୍ତି ବନ୍ଦାପନା ହୋଇ ଥାଏ l ଏହି ବନ୍ଦାପନାର ବିଧି ପତି ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ l ନୀଳାଚଳ ମାଧୁରୀ ଗ୍ରନ୍ଥରୁ ଏହାର ପ୍ରମାଣ ମିଳେ :-

ସ୍ନାନ ଯାତ୍ରା ସାରି ସ୍ନାନ ମଣ୍ଡପରୁ

ମନ୍ଦିର ବିଜେ କାଳରେ l

ବିଭୀଷଣ ବନ୍ଦାପନା ଜଗନ୍ନାଥ

ହୁଅନ୍ତି ରହି ବାଟରେ ll

ପତି ମହାପାତ୍ର ବିଭୀଷଣଙ୍କର

ତହିଁ ପ୍ରତିନିଧି ହୋଇ l

ବନ୍ଦାପନା ଵିଧି ବତାଇ ଦିଅନ୍ତି

ଉପଚାର ମାନ ଥୋଇ ll

ଶ୍ରୀଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରା କାଳରେ ବିଭୀଷଣ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦକ୍ଷିଣମୂର୍ତ୍ତି ଦର୍ଶନକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି କବି ବିଶ୍ୱନାଥ ଖୁଣ୍ଟିଆ ବିଚିତ୍ର ରାମାୟଣରେ ଲେଖିଛନ୍ତି :-

ହେମ ଶ୍ରୀପୟରେ ହେମ ଯେ ଭୁଜରେ

ଶୋହେ ହେମ ଧନୁର୍ବାଣ l

ଯେବଣ ଦକ୍ଷିଣମୂର୍ତ୍ତି ଦର୍ଶ‌ନ‌କୁ

ଟାକିଥାନ୍ତି ବିଭୀଷଣ ଲଲ

ବିଭୀଷଣଙ୍କ କଙ୍କଣ

ବିଭୀଷଣଙ୍କ କଙ୍କଣ