ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ସୁଖରେ ରହିବାକୁ ଚାହେଁ । କାହାକୁ ମଧ୍ୟ ଦୁଃଖ ଇଚ୍ଛା ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ କେବଳ ସୁଖରେ ରହିବାକୁ ଚାହିଁ ଦେଲେ ଯେ ଆମକୁ ସୁଖ ମିଳିଯିବ ତାହା ନୁହେଁ ବରଂ ତଦନୁରୁପ କାମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହି ସଂସାର ତିନୋଟି ପଦାର୍ଥ ରେ ଗଢା। ଯଥା - ସତ୍ଵ, ରଜ ଓ ତମ । ସତ୍ଵ ର ଗୁଣ ହେଲା ଭଲ ଭାବନା ମନ ଭିତରେ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିବା । ରଜ ର ଗୁଣ ହେଲା ଉପଭୋଗ ବା କାମନା ର ଭାବନା ମନ ଭିତରେ ଆଣିବା ଏବଂ ତମ ର ଗୁଣ ହେଲା ଅସାର ବା କୁତ୍ସିତ ଭାବନା ମନ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବେଶ କରାଇବା l ଯେହେତୁ ଏ ସଂସାର ଉପରୋକ୍ତ ତିନୋଟି ପଦାର୍ଥ ରେ ଗଠିତ ତେଣୁ ଆମେ ଏହି ସଂସାରରେ ରହି କେବଳ ସୁଖ ଆଶା କରିବା ମୂର୍ଖାମି ନିଶ୍ଚୟ । ଉଭୟ ସୁଖ ଦୁଃଖ ରେ ଭରା ଏ ସଂସାର ବରଂ ଏମିତି ବି କୁହାଯାଇ ପାରେ ସୁଖ ଅପେକ୍ଷା ଦୁଃଖ ଅଧିକ ଅଛି ଏ ସଂସାର ରେ ଯେହେତୁ ସତ୍ଵ ଗୁଣ ଭଲ ଓ ରଜ ତଥା ତମ ଗୁଣ ଖରାପ ।

ତଥାପି ଈଶ୍ୱର ଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ବେଦ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସରଣ କରି ତଥା ଋଷି ମହର୍ଷି ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ ଆର୍ଷ ସାହିତ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନ କରି ଆମେ ଯଦି ଜୀବନ ଧାରଣ କରିବା ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଯେ ଆମେ ସଂସାରରେ ସୁଖରେ ଜୀବନ ଯାପନ କରି ପାରିବା।

ସୁଖମୟ ଜୀବନ ପାଇଁ ପାଞ୍ଚୋଟି ସୂତ୍ର -

ସୂତ୍ର -୧ : ନିଜ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଅଧିକ ଯତ୍ନଶୀଳ ହେବା

ଶରୀରମ ଆଦ୍ୟ ଖଲୁ ଧର୍ମ ସାଧନମ। ଶରୀର ହିଁ ଧର୍ମ ସାଧନ ର ମୁଖ୍ୟ ମାର୍ଗ । ତେଣୁ ଶରୀର କୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିଲେ ହିଁ ଆମେ ଅନ୍ୟ କାମ କରି ପାରିବା । ରୋଗୀ ବା ଦୁର୍ବଳ ଶରୀର କୁ ନେଇ ଆମେ କିଛି ବି କରି ପାରିବା ନାହିଁ । ଶରୀର କୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବା ପାଇଁ ଦିନ ଚର୍ଯ୍ୟା ଯଥା - ସକାଳୁ ୫ ଟା ରେ ଉଠିବା, ଆସନ , ପ୍ରାଣାୟମ, ବ୍ୟାୟାମ, ଧ୍ୟାନ ଆଦି କରିବା, ରାତି ୧୦ ଟା ସୁଦ୍ଧା ଶଯ୍ୟା କୁ ଯିବା, ଉଚିତ୍ ଆହାର ତଥା ଶୁଦ୍ଧ ସାତ୍ୱିକ ଆହାର ଗ୍ରହଣ କରିବା, ସର୍ବଦା ଶାକାହାରୀ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବା, ଗରମ ବା ତାଜା ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା, ଈଶ୍ୱର ପ୍ରଦତ୍ତ ଶାଗ, ପରିବା, ଫଳ ମୂଳ ଇତ୍ୟାଦି ନିତି ଦିନର ଭୋଜନ ଥାଳି ରେ ସାମିଲ୍ କରିବା । ଖାଇବାର ଅନ୍ୟୁନ ୪୦ ରୁ ୪୫ ମିନିଟ୍ ପରେ ପାଣି ପିଇବା । ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ କଥା ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ସହିତ ଭୋଜନ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଭୋଜନ ପ୍ରଦାତା ପରମେଶ୍ବରଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ କରିବା ।

ସୂତ୍ର -୨ : ପ୍ରତି ମୁହୁର୍ତ୍ତରେ ଈଶ୍ୱର ମୋ ସାଥିରେ ଅଛନ୍ତି ଅନୁଭବ କରିବା

ପରମ ସତ୍ତା ପରମେଶ୍ବର ସର୍ବଦା ମୋ ପାଖରେ ଅଛନ୍ତି, ମୋର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି କାମକୁ ଦେଖୁଛନ୍ତି, ଶୁଣୁଛନ୍ତି ଏହି କଥା କୁ ସବୁବେଳେ ହେଜୁଥିବା। କାହିଁକିନା ଏହା ଜାଣିବା ବା ଭାବିବା ଦ୍ଵାରା ଆମର ଦୁଇଟି ଲାଭ ହୋଇଥାଏ ।

୧. ଆମେ ଭୁଲ୍ କାମ କରିବାରୁ ସର୍ବଦା ବଞ୍ଚିତ ରହିବା ଏମିତିକି ଏକାନ୍ତ ରେ ମଧ୍ୟ ନୁହେଁ । କାହିଁକି ନା ଆମ ଭୁଲ୍ ର ଦଣ୍ଡ ଦେବା ବାଲା ଯଦି ମୋ ପାଖରେ ସବୁବେଳେ ଅଛି ମୁଁ କେବେ ବି ଆଉ ଭୁଲ୍ କରି ପାରିବି ନାହିଁ । ଭୁଲ୍ କଲେ ସିଏ ଦେଖିବେ ଓ ମୋତେ ଦଣ୍ଡ ମିଳିବ । ଯେମିତିକି ସ୍କୁଲ୍ ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଯଦିଓ ପାଟି ତୁଣ୍ଡ କରନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଶିକ୍ଷକ ଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଦଣ୍ଡ ର ଭୟ ରେ ଭୁଲ୍ କରନ୍ତି ନାହିଁ ଓ ଚୁପ୍ ଚାପ୍ ବସି ଥାଆନ୍ତି। ଆମେ ଭୁଲ୍ ନ କଲେ ଦଣ୍ଡ ପାଇବାନି । ଆମକୁ ଏ ସଂସାର ରୁ ଦୁଃଖ ମିଳିବନି ଓ ଆମେ ସୁଖରେ ବଞ୍ଚି ପାରିବା ।

୨. ଆମେ କୌଣସି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ମଧ୍ୟ ଭୟ କରିବା ନାହିଁ। । ଯେହେତୁ ମୋ ପରମ ପିତା ମୋ ପାଖରେ ଅଛନ୍ତି ମୁ କାହାକୁ ବା ଭୟ କରିବି, କାହିଁକି ବା ଭୟ କରିବି ? ସେ ହେଉଛନ୍ତି ସର୍ବରକ୍ଷକ , ସେ ସଦା ମୋତେ ରକ୍ଷା କରିବେ । ତେଣୁ ମୋର ସେ ସବୁବେଳେ ସବୁଠି ରହିଲେ ମୋର ଭୟ କରିବାର କାରଣ ହିଁ ନାହିଁ।

ସୂତ୍ର -୩ : ପ୍ରତିଦିନ ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ଆତ୍ମ ଚିନ୍ତନ କରିବା

ଆମେ ସାଧାରଣତଃ ନିଜ କାମ ଅପେକ୍ଷା ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କ କାମ ରେ ମୁଣ୍ଡ ପୁରାଉ । ଅର୍ଥାତ୍ ନିଜ ଦୋଷ ନ ଦେଖି ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କ ବା ନିଜ ପାଖ ପଡୋଶୀ ଙ୍କ ଦୋଷ ଦେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଉ। ଆମେ ଯଦି ସର୍ବଦା ନିଜ ଦୋଷ କୁ ଦେଖି ସୁଧାରିବା ତାହେଲେ ଆମ ପାଖ ପଡୋଶୀ ମଧ୍ୟ ଆପେ ସୁଧୁରିଯିବେ । ମୋର କହିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଲା - ଆମେ ମନେ କରନ୍ତୁ ଆମ ସନ୍ତାନ କୁ ମୋବାଇଲ ଅଥବା ଟିଭି ଦେଖିବା ପାଇଁ ବାରଣ କରୁଛେ ଅଥଚ ନିଜେ ସେଇ କାମକୁ ଦୋହରାଉଛେ ତାହେଲେ ଆମ ପିଲାମାନେ ଆମ କଥା କାହିଁକି ମାନିବେ ? ଠିକ୍ ସେଭଳି ଭଲ କଥା ବା କାମ କରିବା ପାଇଁ କହିବା ଅପେକ୍ଷା ଆମେ ନିଜେ ଯଦି ଜୀବନରେ ତାହା ଧାରଣ କରିବା ଓ ଆଚରଣ କରିଦେବା ତାହେଲେ ଆମ ପିଲାମାନେ ମଧ୍ୟ ଆମ ଭଳି ଆଚରଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେବେ । ଯେବେ ଆମେ ନିଜେ ସୁଧୁରିଯିବା ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଆପେ ସୁଧୁରିବେ ।

ପ୍ରତିଦିନ ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ କିଛି ସମୟ ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ସାକ୍ଷୀ ରଖି ଅତ୍ମ ଚିନ୍ତନ କରିବା । ମୁଁ ଆଜି ସକାଳୁ ଉଠିବା ଠୁ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଣ କଣ କରିଛି - କେତେ ଥର ମିଛ କହିଛି, କାହା ମନରେ କଷ୍ଟ ଦେଇଛି, କାହା ପ୍ରତି ହିଂସା କରିଛି କି, ଈର୍ଷା କରିଛି, ଦୁଃଖୀ ଦରିଦ୍ର କୁ ଅବହେଳା କରିଛିକି । ଏମିତି ଅନେକ କଥା ଆତ୍ମ ଚିନ୍ତନ କରି ଗୋଟେ ଡାଏରୀ ରେ ଲେଖିବା ଓ ପରଦିନଠାରୁ ସେଗୁଡିକୁ ଛାଡ଼ିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ କରି ଦେବା ।

ସୁଖମୟ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଏହି ସୂତ୍ର ର ପାଳନ ମଧ୍ୟ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।

ସୂତ୍ର -୪ : କୃତଘ୍ନ ନ ହୋଇ କୃତଜ୍ଞତା ର ଭାବ ସର୍ବଦା ମନରେ ରଖିବା

ଜଣେ ସାଧୁ କହିଥିଲେ ଆମେ ଏ ସଂସାର ପ୍ରତି ସବୁବେଳେ ଋଣି। କାହିଁକିନା ଆମେ କରୁଥିବା କାମ ର ଅନେଶତ ପ୍ରତିଶତ କାମ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ । ଆମର ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ଜିନିଷ ଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି କେବେ କେବେ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ଜିନିଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେ ଅନ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁ। ଯେହେତୁ ଆମେ ଗୋଟିଏ ବି କାମ ଅନ୍ୟର ବିନା ସହଯୋଗ ରେ କରି ପାରିବାନି ତାହେଲେ ଆମେ କାହଁକି ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞ ରହିବାନି ?

ଶେଷରେ ଏତେ ସୁନ୍ଦର୍ ଶରୀର, ଏତେ ସୁନ୍ଦର ନଦୀ, ଝରଣା, ଆକାଶ, ସମୁଦ୍ର, ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଚନ୍ଦ୍ର, ତାରା, ଗ୍ରହ, ଉପଗ୍ରହ, ନିହରିକା, ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ ଭାବେ ରଖିଥିବା ଓ ଚଳାଉଥିବା ସର୍ବ ଶକ୍ତିମାନ ଈଶ୍ୱର ଙ୍କୁ କିପରି ଭୁଲି ପାରିବା ଧନ୍ୟବାଦ୍ ଦେବାକୁ ।

ତେଣୁ ସର୍ବଦା ଆମେ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ସର୍ବଦା କୃତଜ୍ଞ ରହିବା ।

ସୂତ୍ର - ୫: ସବୁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞ ରହିବା

ଜୀବନରେ କେତେବେଳେ ସୁଖ ଆସିବ ତ ଆଉ କେତେବେଳେ ଦୁଃଖ । ସମୟର ଚକ ଘୁରିଲା ପରି ଜୀବନର ଚକ ମଧ୍ୟ ଘୁରୁଛି । ଯେମିତି ସୂର୍ଯ୍ୟ ରହିଲେ ଆମେ ଦିନ ହେଇଛି ବୋଲି କହୁ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟର ଅନୁପସ୍ଥିତି କୁ ରାତି କହୁ ଠିକ୍ ସେହି ଭଳି ସୁଖ ଆସିଲେ ମନ ଆନନ୍ଦିତ ହୁଏ ଓ ଦୁଃଖ ଆସିଲେ ମନ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇ ଯାଏ ଓ ଆମେ ଭାଙ୍ଗି ପଡୁ । କୌଣସି ବି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆମେ ବିଚଳିତ ହେବା ନାହିଁ। ସୁଖ ରେ ଅଧିକ ଖୁସି ନ ହୋଇ ବରଂ ଚିନ୍ତନ କରିବା ଭବିଷ୍ୟତ ରେ ଦୁଃଖ ମଧ୍ୟ ଆସିପାରେ ଓ ତାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା । ଦୁଃଖ ଆସିଲେ ଭାଙ୍ଗି ନପଡ଼ି ଆଗାମୀ ଦିନରେ ନିଶ୍ଚୟ ଖୁସି ଆସିବ ଏ ଭାବନା ରଖି ଦୁଃଖକୁ ଟାଳିଦେବା। ଯେ କୌଣସି ସମସ୍ୟା ଆସିଲେ ଯଦି ଆମ ଦ୍ଵାରା ସମ୍ଭବ ତାର ସମାଧାନ କରିବା ବା ତାର ସମାଧାନ ଯଦି ଆଉ କାହାଦ୍ଵାରା କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଅଥବା ତାର ସମାଧାନର ପନ୍ଥା ଖୋଜିବା । ଯଦି ସମସ୍ୟା ର ସମାଧାନ ଆମ ଦ୍ଵାରା ହୋଇ ପାରିବନି ତାହେଲେ ନୀରବ ରହି ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ଓ ଦୁଃଖ କୁ ସହନ କରିବାର ଶକ୍ତି ମାଗିବା, ଧଇର୍ଯ୍ୟ ମାଗିବା । ଆମେ ଯଦି ସବୁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ବିଚଳିତ ନହୋଇ ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞ ରହିବା ତାହେଲେ ନିଶ୍ଚୟ ଜୀବନରେ ସୁଖକୁ ସାଥୀ କରି ପାରିବା ।

ଏକ ଭଲ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ପାଞ୍ଚୋଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜିନିଷ

ସୁଖମୟ ଜୀବନ ପଦ୍ଧତି - ୫ ସୂତ୍ର