#ପଞ୍ଚୁତୀର୍ଥ

ସର୍ବ ସଙ୍ଗଂ ପରିତ୍ୟଜ୍ୟ ତତ୍ର ତିଷ୍ଠାମି ଦେହଭୃତ

ସୁରାସୁରବତିକ୍ରମ୍ୟ ବର୍ତ୍ତେଽହଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମେ ॥

ଶ୍ରୀପୁରୁଷୋତ୍ତମ କ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାରେ ଅଶେଷ ପୁଣ୍ୟ ଏପରିକି ବିମୁକ୍ତିଲାଭ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ବା ଶଙ୍ଖନାଭି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସାଧୁ ସନ୍ଥମାନେ ପରିକ୍ରମା କରିଥାନ୍ତି ! ଏଣୁ ସାଧାରଣ ଜନତା ଆଗ୍ରହୀ ଭକ୍ତମାନେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରିବା ବିଧେୟ ! ଏହି ପରିକ୍ରମାର ବିଧି ମଧ୍ୟ ରହିଛି ! ସାଧାରଣତଃ ନାରାୟଣଙ୍କୁ ୪ଥର ପରିକ୍ରମା କରାଯାଇଥାଏ ! ଏ ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଛି -

ଏକଂ ଦେବ୍ୟା ରବୌସପ୍ତ ତ୍ରିଣିକୁର୍ଯ୍ୟାତ୍ ବିନାୟକେ

ଚତ୍ୱାରି କେଶବେକୁର୍ଯ୍ୟାତ୍ ଶିବେଚାର୍ଦ୍ଧ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ !(କର୍ମଲୋଚନ)

ଦେବୀଙ୍କୁ ଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବ ! ସୁର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ୭ଥର କରିବ ! ଗଣେଷଙ୍କୁ ୩ଥର କରିବ ! ନାରାୟଣଙ୍କୁ ୪ଥର କରିବ ! ମହାଦେବଙ୍କୁ ଅର୍ଦ୍ଧ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବା ବିଧି ରହିଛି ! ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାର ପ୍ରଶସ୍ତ ଦିନ ହେଉଛି ମାର୍ଗଶୀର କୃଷ୍ଣ ପଞ୍ଚମୀ , ଏତଦବ୍ୟତୀତ ସବୁଦିନ ପରିକ୍ରମାର କୌଣସି ବାଧା ନଥାଏ ! ନୀଳଦ୍ରି ମହୋଦୟ କୁହନ୍ତି -

ମାର୍ଗଶୀର୍ଷସ୍ୟ ମାସସ୍ୟ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷେ ଶୁଭୋଦୟେ

ପଞ୍ଚମୀ ଦିବସେ ତାବତ୍ କ୍ଷେତ୍ର ଭ୍ରମଣାଚରେତ୍ ॥

ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାରେ ଅସମର୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କଲେ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୁପ ଫଳ ପାଇଥାଏ !

ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ରେ ବାର ମାସରେ ତେର ଯାତ୍ରା ଛଡ଼ା ଏମିତି ଆଉ ବହୁତ ଯାନି, ଯାତ୍ରା,ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ପାଳିତ ହୁଏ, ଯାହା ଆମ ମାନେ ଶୁଣିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେଥିରେ କେବେ ଭାଗ ନେଇ ପାରୁନାହିଁ। ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ଅନ୍ୟତମ।

ମାର୍ଗଶିର ମାସ କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷ ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ଏହା ସାଧୁ, ସନ୍ଥ, ସନ୍ୟାସୀ ଓ ଭକ୍ତ ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ। ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ଏହି ପରିକ୍ରମା ହେଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ ପଞ୍ଚୁ ତୀର୍ଥ ପରିକ୍ରମା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।

ଧର୍ମ ମାସ କାର୍ତ୍ତିକ ସରିଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିଛି ସାଧୁ, ସନ୍ୟାସୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରିଥାଆନ୍ତି। ଆଉ ଏହି ପରିକ୍ରମା ସମାପ୍ତ ହୁଏ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ଦିନ।

ସନାତନ ସଂସ୍କୃତିରେ କ୍ଷେତ୍ର ପରମ୍ପରାରେ କ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାର ବିଶେଷ ମହତ୍ଵ ରହିଛି।ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଏବଂ ଏହା ଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତ ପ୍ରମାଣ ଦ୍ୱାରା ପରିପୁଷ୍ଟ।ନୀଳାଦ୍ରି ମହୋଦୟ, ସ୍କନ୍ଦ ପୁରାଣ, ବାମଦେବ ସଂହିତା ଆଦି ଶାସ୍ତ୍ର ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାକୁ ଭୁରି ଭୁରି ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି।ମାର୍ଗଶୀର କୃଷ୍ଣ ପଞ୍ଚମୀରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପୁଣ୍ୟପ୍ରଦ ଅଟେ।କ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି କ୍ଷେତ୍ରସ୍ଥ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପୂର୍ବକ କୃପାଲାଭ ତଥା କ୍ଷେତ୍ରର ବ୍ୟାପ୍ତି ଓ ପରିଧି ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ ହେବା।ନୀଳାଦ୍ରି ମହୋଦୟ ୩୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ କୁହନ୍ତି-

:ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ:

ମାର୍ଗଶୀର୍ଷେ ଚ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ମାସେ ତସ୍ୟ ଜଗତ୍ପତେଃ ।

ଯା ଲୀଳା ସ୍ୟାତ୍ଽପ୍ରବକ୍ଷ୍ୟାମି ଶୃଣୁଷ୍ୱ ଯତମାନସଃ ।। ୧ ।।

ବ୍ରହ୍ମା କହିଲେ – ହେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ! ମାର୍ଗଶୀର ମାସରେ ଜଗତପତି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଯେଉଁ ଲୀଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ , ତାହା ମୁଁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବି । ତୁମ୍ଭେ ଧିରସ୍ଥିର ମନରେ ଶୁଣ ।

ମାର୍ଗଶୀର୍ଷସ୍ୟ ମାସସ୍ୟ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷେ ଶୁଭୋଦୟେ ।

ପଞ୍ଚମୀଦିବସେ ତାବତ୍ କ୍ଷେତ୍ରଭ୍ରମଣମାଚରେତ୍ ।।୨ ।।

ମାର୍ଗଶୀର ମାସର କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ସମୟରେ କ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରିବ ।

ମାର୍କଣ୍ଡେୟବରେ ରମ୍ୟେ ପ୍ରଥମଂ ସ୍ନାନମାଚରେତ୍ ।

ତଦ୍ ବଦାମି ସମାସେନ ଶୃଣୁ ଭୂପତିସତ୍ତମ ।।୩ ।।

ହେ ରାଜା ! ପ୍ରଥମେ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ସ୍ନାନ କରିବ । ତାହାପରେ କ'ଣ କରିବ ? ତାହା ମୁଁ ସଂକ୍ଷେପରେ କହୁଅଛି । ଶୁଣ ।

ପ୍ରଥମଂ ଧୌତିପାଦଃ ସ୍ୟାତ୍ସମ୍ୟଗାଚମ୍ୟ ବାରିଣା ।

କୃତଶୌଚକ୍ରିୟଃ ପୂର୍ବଂ ନରଃ ସଂକଳ୍ପମାଚରେତ୍ ।।୪ ।।

ପ୍ରଥମେ ହସ୍ତ ପାଦ ଧୌତ କରି ବା ଶୁଦ୍ଧ ଜଳରେ ଆଚମନ ପୂର୍ବକ ଶୌଚକ୍ରିୟା ସମାପ୍ତ କରି ସଂକଳ୍ପ କରିବ ।

ବିଷ୍ଣୁପ୍ରୀତ୍ୟର୍ଥମଥ ତତ୍ ପ୍ରାର୍ଥୟେତ୍ତୀର୍ଥସତ୍ତମମ୍ ।

ତୀର୍ଥୋତ୍ତମ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ସର୍ବପାପବିନାଶକ ।। ୫ ।।

ଏହାପରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ପ୍ରୀତି ନିମନ୍ତେ ତୀର୍ଥଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ପୁଷ୍କରିଣୀଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବ । ହେ ତୀର୍ଥୋତ୍ତମ । ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ତୁମ୍ଭେ ସକଳ ପାପର ବିନାଶକ ଅଟ ।

ମାର୍କଣ୍ଡେୟେନ ମୁନିନା ବିନିର୍ମିତସୁପାବନ ।

ନାନାତୀର୍ଥଫଳଶ୍ରେଣୀପ୍ରଦ ତ୍ୱଂ ତୀର୍ଥସତ୍ତମ ।। ୬ ।।

ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ମହାମୁନି ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ତୁମ୍ଭେ ଅତି ପବିତ୍ର । ହେ ତୀର୍ଥରାଜ ! ନାନାତୀର୍ଥର ଫଳ ତୁମ୍ଭଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ।

ସ୍ନାନଂ କରୋମି ତେ ନୀରେ ହର ପାପଚୟଂ ମମ ।

ଇମଂ ମନ୍ତ୍ରଂ ସମୁଚାର୍ଯ୍ୟ ସ୍ନାୟାଦ୍ଧର୍ମପଦେଽମ୍ଭସି ।। ୭।।

ମୁଁ ତୁମ୍ଭ ଜଳରେ ସ୍ନାନ କରୁଅଛି । ମୋର ପାପ ସକଳ ଧ୍ୱଂସ କର । ଏହି ମନ୍ତ୍ର ପାଠ କରି ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ପୁଷ୍କରିଣୀ ଜଳରେ ଧର୍ମକୁ ସାକ୍ଷୀ ରଖି ସ୍ନାନ କରିବ ।

ବାସୁଦେବସ୍ତୁତିଂ କୃତ୍ଵା ଦର୍ଶନେ ତ୍ଵାଂ ନମାମ୍ୟହମ୍ ।

ଇତ୍ୟୁକ୍ତ୍ୱା ଚ ନମେଦ୍ଽଭୂୟୋ ଗଣେଶଂ ସର୍ବକାମଦମ୍ ।।୮ I।

ଦର୍ଶନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବାସୁଦେବଙ୍କୁ ସ୍ତୁତି କରି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରୁଛି ? ' ଏହା କହି ସକଳ କାମନା ସିଦ୍ଧ କରୁଥିବା ଗଣେଶଙ୍କୁ ପୁନର୍ବାର ନମସ୍କାର କରିବ ।

ତତୋ ବଟେଶ୍ଵରଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ ପ୍ରାର୍ଥୟେତ୍ପରମେଶ୍ଵରମ୍ ।

ବଟେଶ୍ଵର ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ନମସ୍ତେ ବୃଷଭଧ୍ୱଜ ।।୯ ।।

ତାହାପରେ ବଟେଶ୍ଵରଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବ । " ହେ ବଟେଶ୍ଵର ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ବୃଷଭଧ୍ୱଜ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର ।

ସ୍ଵୟଂଭୁବେ ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ସର୍ବପାପଂ ପ୍ରମୋଚୟ ।

ମଙ୍ଗଳାଂ ପ୍ରାର୍ଥୟେଦ୍ଧୀମାନ୍ ସର୍ବକଲ୍ୟାଣଦାୟିନୀମ୍ ।।୧୦ ।।

ହେ ସ୍ୱୟଂଭୁ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ମୋର ସକଳ ପାପକୁ ମୋଚନ କର । ତାହାପରେ କଲ୍ୟାଣକାରିଣୀ ସର୍ବମଙ୍ଗଳାଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବ ।

ନମସ୍ତେ ମଙ୍ଗଳେ ଦେବି ସର୍ବମଙ୍ଗଳକାରିଣି ।

ବିଷ୍ଣୁଶକ୍ତ୍ୟୈ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ବଟମୂଳନିବାସିନି ।। ୧୧ ।।

ହେ ମା ଦେବୀ ମଙ୍ଗଳା ! ହେ ସକଳ ମଙ୍ଗଳକାରିଣି ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ବଟମୂଳବାସିନି ! ହେ ବିଷ୍ଣୁଶକ୍ତି ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର ।

ନୀଳାଚଳପତେବିଷ୍ଣୋର୍ଦର୍ଶନଂ ଦେହି ଲାଳସମ୍ ।

ଅନୁକମ୍ପୟ ମାଂ ଦେବି ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ସୁରେଶ୍ଵରି ।। ୧୨ ।।

ନୀଳାଚଳପତି ବିଷ୍ଣୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଦର୍ଶନ ଭଲଭାବରେ କରାଇଦିଅ । ହେ ଦେବି ସୁରେଶ୍ଵରି ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ମା ! ମୋତେ ଦୟାକର ।

ସ୍ତୁତ୍ୱେତ୍ଽଥଂ ମଙ୍ଗଳାଂ ଦେବୀଂ ପ୍ରଣମେଦ୍ଽଭକ୍ତିତୋ ନରଃ ।

ବଟଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣୀକୃତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରପାଳାନ୍ତିକଂ ବ୍ରଜେତ୍ ।। ୧୩ ।।

ଏହିପରି ଦେବୀ ମଙ୍ଗଳାଙ୍କୁ ଭକ୍ତିଭାବ ହୃଦୟରେ ପ୍ରଣାମ କରିବ । ତାହାପରେ କଳ୍ପବଟକୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି କ୍ଷେତ୍ରପାଳଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯିବ ।

କ୍ଷେତ୍ରପାଳ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ସର୍ବପାପଂ ବିନାଶୟ ।

କ୍ଷେତ୍ରବାସଂ ସଦା ଦେହି ତ୍ବମଶ୍ବାରୋହଣପ୍ରିୟ ।।୧୪ ।।

ହେ କ୍ଷେତ୍ରପାଳ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ମୋର ସକଳ ପାପ ବିନାଶ କର । ହେ ଅଶ୍ୱାରୋହଣ ପ୍ରିୟ । ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ନିବାସ କରିବା ପାଇଁ ମୋ ପ୍ରତି ସର୍ବଦା ଅନୁକୁଳ ହୁଅ ।

ଇତି ସ୍ତୁତ୍ୱାନମେଦ୍ଽଭୂୟଃ ଶ୍ରୀକଣ୍ଠଂ କ୍ଷେତ୍ରପାଳକମ୍ ।

ନରସିଂହସ୍ଥଳଂ ଗତ୍ୱା ପ୍ରାର୍ଥୟେତ୍ତଦନନ୍ତରମ୍ ।। ୧୫ ।।

ଏହିପରି ସ୍ତୁତି କରି ଶ୍ରୀକଣ୍ଠ କ୍ଷେତ୍ରପାଳଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରଣାମ କରିବ । ତାହାପରେ ନୃସିଂହଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବ ।

ଉଗ୍ରରୂପ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଗଦାଧର ।

ହିରଣ୍ୟକଶିପୋର୍ବକ୍ଷୋଦାରୁଣୋରୁନଖୋତ୍କର ।। ୧୬ ।।

ହେ ଉଗ୍ରରୂପ ! ହେ ଶଙ୍ଖ - ଚକ୍ର - ଗଦାଧର ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହିରଣ୍ୟକଶିପୁକୁ ନିଜ ଜଂଘାରେ ରଖି ଅତି ଦାରୁଣ ଭାବରେ ତୁମ୍ଭେ ନିଜ ନଖ ଦ୍ବାରା ତାହାର ବକ୍ଷ ବିଦାରଣ କରିଥିଲ ।

ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯ୍ୟାଗ୍ନିନେତ୍ରେଣ ସର୍ବପାପବିନାଶକୃତ୍ ।

ମୁକ୍ତିପ୍ରଦ ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ପାପଂ ସଂହର ମେ ପ୍ରଭୋ ।। ୧୭ ।।

ତୁମ୍ଭେ ନିଜର ଚନ୍ଦ୍ର , ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ଅଗ୍ନି ନେତ୍ର ଦ୍ବାରା ସକଳ ପାପ ବିନାଶ କରିଥାଅ । ହେ ମୁକ୍ତିଦାତା ( ମୁକ୍ତି ନୃସିଂହ ) ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ମୋର ପାପ ନିବାରଣ କର ।

ପ୍ରାର୍ଥୟିତ୍ୱା ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠ ନରସିଂହଂନମେଦ୍ଽବୁଧଃ।

ବିମଳଂ ବିମଳାସ୍ଥାନଂ ଗତ୍ୱା ତାଂ ପ୍ରାର୍ଥୟେତ୍ତଦା ।।୧୮ ।।

ହେ ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠ ! ଏହିପରି ପ୍ରାର୍ଥନା କରି ନୃସିଂହଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରିବ । ତାହାପରେ ବିମଳାଙ୍କର ନିର୍ମଳ ମନ୍ଦିରକୁ ଯାଇ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବ ।

ଦୁର୍ଗେ ଦେବି ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତି ପ୍ରଦାୟିନି ।

ବିମଳେ ନର୍ମଳଧିୟଂ ଦେହି ସର୍ବପ୍ରଦେଽନଘେ ।। ୧୯ ।।

ହେ ଦେବି ! ହେ ଦୁର୍ଗା ! ହେ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତି ପ୍ରଦାୟିନି ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ବିମଳା ! ହେ ସର୍ବଦାୟିନି ! ହେ ନିଷ୍ପାପା ! ମୋତେ ନିର୍ମିକ ବୁଦ୍ଧି ଦିଅ ।

ତ୍ୱଂଲକ୍ଷ୍ମୀସ୍ତ୍ୱଂ ଚ ସାବିତ୍ରୀ ତ୍ୱଂ ହି ଦେବୀ ସରସ୍ଵତୀ ।

ସର୍ବରୂପେ ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ସର୍ବପାପପ୍ରଣାଶିନି ।। ୨୦ ।।

ହେ ଦେବି ! ତୁମ୍ଭେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ , ତୁମ୍ଭେ ସାବିତ୍ରୀ , ତୁମ୍ଭେ ସରସ୍ୱତୀ , ତୁମ୍ଭେ ସର୍ବରୂପା । ତୁମ୍ଭେ ସକଳ ପାପର ଧ୍ବଂସକାରିଣୀ । ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର ।

ଚତୁର୍ବର୍ଗପ୍ରଦେ ବିଷ୍ଣୋର୍ବଲ୍ଲଭେ ତ୍ରାହି ମାଂ ଶୁଭେ ।

ଇତି ପ୍ରାର୍ଥନୟା ଭୂପ ପ୍ରଣମେଦ୍ ବିମଳାଂ ନରଃ ।।୨୧ ।।

ହେ ଚଉବର୍ଗଦାତି ! ହେ ବିଷ୍ଣୁପ୍ରିୟା ! ହେ ଶୁଭମୟି ! ମୋତେ ରକ୍ଷା କର । ଏହିପରି ପ୍ରାର୍ଥନା କରି , ହେ ରାଜା ! ବିମଳାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରିବ ।

ପାତାଳେଶ୍ଵର ଦେବେଶ ନୀଳକଣ୍ଠ ବୃଷଧ୍ୱଜ ।

ଦୀନବନ୍ଧୋ କୃପାସିନ୍ଧୁ ତ୍ରାହି ମାଂ ଭବସାଗରାତ୍ ।।୨୨ ।।

‘ ହେ ପାତାଳେଶ୍ଵର ! ହେ ଦେବେଶ ! ହେ ନୀଳକଣ୍ଠ ! ହେ ବୃଷଧ୍ୱଜ ! ହେ ଦୀନବନ୍ଧୁ ! ହେ କୃପାସିନ୍ଧୁ ! ମୋତେ ଭବସାଗରରୁ ରକ୍ଷା କର ।

ସ୍ତୁତ୍ୱା ନତ୍ୱା ନୃପଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାତାଳେଶଂ ନମେଦ୍ଽବୁଧଃ ।

ଈଶାନେଶ ଧରାଧୀଶ ନନ୍ଦନାନନ୍ଦବର୍ଦ୍ଧନ ।। ୨୩ ।।

ହେ ରାଜା ! ଏହିପରି ପ୍ରାର୍ଥନା କରି ପାତାଳେଶ୍ୱରଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରିବ । ହେ ଈଶାନେଶ୍ବର ! ହେ ଧରାଧୀଶ ! ହେ ନନ୍ଦନବନର ଆନନ୍ଦ ବର୍ଦ୍ଧନ କାରି ।

ତ୍ରିଲୋଚନ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ତ୍ରାହି ମୃତ୍ୟୁଞ୍ଜୟ ପ୍ରଭୋ।

ଇତି ସ୍ତୁତ୍ୱା ନମସ୍କୃର୍ଯ୍ୟାତ୍ତମୀଶାନେଶମୀଶ୍ଵରମ୍ ।।୨୪ ।।

ହେ ତ୍ରିଲୋଚନ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ମୃତ୍ୟୁଞ୍ଜୟ ! ହେ ପ୍ରଭୁ ! ମୋତେ ରକ୍ଷା କର । ଏହିପରି ସ୍ତୁତି କରି ଐଶାନେଶ୍ୱରଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରିବ ।

ବୈନତେୟ ମହାବାହୋ ବିଷ୍ଣୋର୍ବାହନସାରଭୃତ୍ ।

ପକ୍ଷିରାଜ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତିଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛ ମେ ।।୨୫ ।।

‘ ହେ ବୈନତେୟ ! ହେ ମହାବାହୁ ! ତୁମ୍ଭେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ବାହନ ଅଟ । ହେ ପକ୍ଷିରାଜ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର କରୁଅଛି । ମୋତେ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କର ।

ଅନୟା ପରୟା ସ୍ତୁତ୍ୟା ସ୍ତୁତ୍ୱା ତମରୁଣାନୁଜମ୍ ।

ପ୍ରଣିପତ୍ୟ ମୁହୁର୍ଭୂମୌ ଦ୍ଵାରପାଳାନ୍ତିକଂ ବ୍ରଜେତ୍ ।।୨୬ ।।

ଏହିପରି ପରମସ୍ତୁତି କରି ସେହି ଅରୁଣାନୁଜ ଗରୁଡଙ୍କୁ ଭୂମିରେ ପ୍ରଣାମ ଜଣାଇ ଦ୍ଵାରପାଳଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯିବ ।

ଜୟ ତ୍ୱଂ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତୋଽସି ବିଜୟ ତ୍ୱଂ ହରେଃପ୍ରିୟଃ ।

ବିଷ୍ଣୋଃ ସ୍ଵରୂପତାଂ ଧୃତ୍ୱା ଯୁଦାସାତେ ଚ ବାଂ ଭଜେ ।।୨୭।।

ହେ ଜୟ ! ତୁମ୍ଭେ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତ ଅଟ । ହେ ବିଜୟ ! ତୁମ୍ଭେ ହରିଙ୍କର ପ୍ରିୟ ଅଟ । ତୁମ୍ଭେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ସ୍ୱରୂପକୁ ଧାରଣ କରି ଏଠାରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଅଛି । ତେଣୁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଭଜନ କରୁଅଛି ।

ଇତ୍ଽଥଂ ସ୍ତୁତ୍ୱା ଦ୍ବାରପାଳୌ ପ୍ରଣମେନ୍ନୃପସତ୍ତମ ।

ପ୍ରାସାଦାନ୍ତଃସ୍ଥଳଂ ପ୍ରାପ୍ୟ ପଶ୍ୟେଦ୍ ବୈ ସୁରସତ୍ତମାନ୍।।୨୮ ।।

ହେ ରାଜା ! ଏହିପରି ସ୍ତୁତି କରି ଦ୍ଵାରପାଳଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରିବ । ତାହାପରେ ମନ୍ଦିରର ଅଭ୍ୟନ୍ତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରି ଠାକୁରଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିବ ।

ସ୍ତୁତ୍ୟା ପରମୟା ଭକ୍ତ୍ୟା ଭକ୍ତଭୀତିଭିଦେ ଭୁବି ।

ନମସ୍ତେ ରେବତୀକାନ୍ତ ରୋହିଣୀନନ୍ଦନ ପ୍ରଭୋ ।। ୨୯ ।।

ତାହାପରେ ପରମଭକ୍ତି ସହକାରେ ସ୍ତୁତି କରିବ । ହେ ଭକ୍ତଭୟହରଣକାରିନ୍ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଭୂମିରେ ପ୍ରଣାମ ଜଣାଉଛି । ହେ ରେବତୀକାନ୍ତ ! ହେ ରୋହିଣୀନନ୍ଦନ ! ହେ ପ୍ରଭୁ !

ସପ୍ତାରଗଫଣାବିଷ୍ଟଶୀର୍ଷାୟ ଚ ନମୋ ନମଃ ।

କୁନ୍ଦେନ୍ଦୁଶଙ୍ଖଧବଳଚଳତ୍ଽକୁଣ୍ଡଳମଣ୍ଡିତଃ ।।୩୦ ।।

ତୁମ୍ଭର ମସ୍ତକକୁ ସପ୍ତଫଣା ବିଶିଷ୍ଟ ଅନନ୍ତବିସ୍ତାର କରି ଅଛନ୍ତି । ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ । କୁନ୍ଦ , ଚନ୍ଦ୍ର , ଶଙ୍ଖ ପରି ତୁମ୍ଭର ଧବଳ ଗାତ୍ରରେ ତୁମ୍ଭର କୁଣ୍ଡଳ ଦୋଳାୟମାନ ଅବସ୍ଥାରେ ମଣ୍ଡିତ ହୋଇଅଛି ।

କାଦମ୍ବର୍ଯ୍ୟାରୁଣ ଶ୍ରୀମନ୍ଽନେତ୍ରପଦ୍ମଯମାର୍ତ୍ତିହନ୍ ।

ହଳାୟୁଧ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ନମସ୍ତେ ଭକ୍ତବତ୍ସଳ ।।୩୧ ।।

କାଦମ୍ବରୀ ରସପାନ କରିଥିବା ଦ୍ବାରା ତୁମ୍ଭର ନେତ୍ର ପଦ୍ମର ଅରୁଣିମା ଭକ୍ତର ଯମଦୁଃଖ ବିନାଶ କରି ପକାଉଛି । ହେ ହଳାୟୁଧ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ଭକ୍ତବତ୍ସଳ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର ।

ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ରମାକାନ୍ତ କରୁଣାବରୁଣାଳୟ ।

ନୀଳଜୀମୂତସଂକାଶ ନୀଳାଚଳପତେ ପ୍ରଭୋ ।।୩୨ ।।

ହେ ରମାକାନ୍ତ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ କରୁଣାବରୁଣାଳୟ ! ହେ ନୀଳମେଘସୁନ୍ଦର ! ହେ ନୀଳଚଳପତି ! ହେ ପ୍ରଭୁ !

ନୀଳାମ୍ବରାନୁଜ ଶ୍ରୀମନ୍ ନୀଳପଙ୍କଜଲୋଚନ ।

ଦୀନବନ୍ଧୋ କୃପାସିନ୍ଧୋ ଦୀନଂ ମାଂ ଭବସାଗରାତ୍ II ୩୩ ।।

ହେ ନୀଳମ୍ବରଙ୍କର କନିଷ୍ଠ ଭ୍ରାତା ! ହେ ନୀଳପଙ୍କଜଲୋଚନ ! ହେ ଦୀନବନ୍ଧୁ ! ହେ କୃପାସିନ୍ଧୁ ! ମୁଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦରିଦ୍ର ଅଟେ । ଭବ ସାଗରରୁ ଉଦ୍ଧାର କର ।

ପଦ୍ମାକାରେ ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ନମସ୍ତେ ପରମେଶ୍ଵରି ।

ସୃଷ୍ଟିସ୍ଥିତି ବିନାଶାନାଂ ହେତୁସ୍ତ୍ୱଂ ଜଗଦମ୍ବିକେ ।।୩୪ ।।

ହେ ପଦ୍ମାକାର ବିଶିଷ୍ଟ ! ହେ ପରମେଶ୍ଵରି ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର ! ସୃଷ୍ଟି , ସ୍ଥିତି ଓ ବିନାଶର ତୁମ୍ଭେ କାରଣ ! ହେ ଜଗଜ୍ଜନନୀ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର ।

ସୁଦର୍ଶନ ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ କୋଟିସୂର୍ଯ୍ୟସମଦ୍ୟୁତେ ।

ବାସୁଦେବ - କରାମ୍ଭୋଜସ୍ଥିତସ୍ତ୍ୱଂ ତ୍ରାହି ମାଂ ଭବାତ୍ ।। ୩୫ ।।

ହେ ସୁଦର୍ଶନ ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । କୋଟିଏ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଜ୍ୟୋତି ପରି ତୁମ୍ଭର ଜ୍ୟୋତି । ତୁମ୍ଭେ ସର୍ବଦା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ହସ୍ତରେ ବିରାଜମାନ କରିଥାଅ । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ମୋତେ ସଂସାରରୁ ଉଦ୍ଧାର କର ।

ହେ ଶ୍ରୀମାଧବ ଦେବେଶ ଶଙ୍ଖରୂପ ନମୋଽସ୍ତୁତେ ।

ସଂସାରସାଗରମଗ୍ନଂ ମାମୁଦ୍ଧର ଜଗଦ୍‌ଗୁରୋ ।। ୩୬ ।।

ହେ ମାଧବ ! ହେ ଦେବେଶ ! ହେ ଶଙ୍ଖରୂପି ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ଜଗଦ୍‌ଗୁରୁ ! ମୁଁ ସଂସାର ସାଗରରେ ବୁଡିଯାଇଛି । ମୋତେ ଉଦ୍ଧାର କର ।

ତ୍ରାହି ମାଂ କମଳେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବିଷ୍ଣୋର୍ବକ୍ଷଃସ୍ଥଳସ୍ଥିତେ ।

ଦାରିଦ୍ର୍ୟାନଳସଂତପ୍ତଂ କଟାକ୍ଷାମୃତସେଚନାତ୍।। ୩୭ ।।

ହେ ମା କମଳରୂପିଣି ! ହେ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ! ତୁମ୍ଭେ ସର୍ବଦା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ବକ୍ଷସ୍ଥଳରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥାଅ । ମୁଁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବହ୍ନିରେ ଜଳିଯାଉଛି । ତୁମ୍ଭେ ତୁମ୍ଭର ନେତ୍ର କଟାକ୍ଷ ରୂପକ ଅମୃତବାରି ସେଚନ କରି ମୋତେ ରକ୍ଷାକର ।

ବିଶ୍ଵଧାତ୍ରି ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ଗଦାରୂପେ ହରିପ୍ରିୟେ ।

ହର ମେ ପାପନିଚୟଂ ସର୍ବଶର୍ମପ୍ରଦାୟିନି ।। ୩୮ ।।

ହେ ବିଶ୍ୱଧାତ୍ରି ! ହେ ଗଦାରୂପିଣି ! ହେ ହରିପ୍ରିୟା ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନମସ୍କାର । ହେ ସକଳ ମଙ୍ଗଳ ପ୍ରଦାୟିନି ! ମୋର ପାପରାଶିକୁ ଧ୍ବଂସ କର ।

ତତଃ ପରମୟା ଭକ୍ତ୍ୟା ଜଗଦୀଶଂ ସୁରେଶ୍ଵରମ୍ ।

ଏକରୂପତୟା ତାବନ୍ମନସା ତଂ ପ୍ରପୂଜୟେତ୍ ।। ୩୯ ।।

ତାହାପରେ ପରମଭକ୍ତି ସହକାରେ ସୁରେଶ୍ଵର ଜଗଦୀଶ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଏ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମିଶାଇ ଗୋଟିଏ ମୂର୍ତ୍ତି ବୋଲି ମନରେ ଚିନ୍ତାକରି ପୂଜା କରିବ।

ପଦ୍ମଂ ଚାଷ୍ଟଦଳଂ ସୁବର୍ଣ୍ଣଘଟିତଂ ନାନାମଣିପ୍ରସ୍ଫୁରତ୍ -

କାନ୍ତିଶ୍ରେଣିମନୋହରଂ ସ୍ଫୁଟତରଂ ଧାତ୍ରା ସ୍ଵୟଂ ନିର୍ମିତମ୍ ।

ନିତ୍ୟଂ ଚାସନମାଦରାନ୍ଽମୁନିଗଣୈର୍ଭକ୍ତ୍ୟାପି ସଂଚିନ୍ତିତଂ

ପଦ୍ମେଶ ସ୍ଫୁଟପଦ୍ମଲୋଚନହୃଦା ଦତ୍ତଂ ତ୍ୱମଙ୍ଗୀକୁରୁ ।।୪୦।।

ହେ ପ୍ରଭୁ ! ବିଧାତା ବ୍ରହ୍ମା ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣରେ ଗୋଟିଏ ଅଷ୍ଟଦଳ ପଦ୍ମ ନିର୍ମାଣ କରି ସେଥିରେ ନାନାମଣି ଓ ରତ୍ନମାନ ଖଚିତ କରି ତାହାର କାନ୍ତି ବଢାଇ ଅତି ମନୋହର କରିଛନ୍ତି । ଅସଂଖ୍ୟ ମୁନିଗଣ ସେହି ପଦ୍ମକୁ ଅତି ଆଦର ସହକାରେ ତୁମ୍ଭପାଇଁ ଅତି ଭକ୍ତିରେ ‘ ଆସନ ’ ଭାବରେ ମନୋନୀତ କରିଛନ୍ତି । ତୁମ୍ଭେ ସେହି ଅଷ୍ଟଦଳ ପଦ୍ମରେ ଉପବେଶନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ବସ୍ତୁତଃ ଯୋଗ୍ୟପୁରୁଷ । ହେ ପଦ୍ମଲୋଚନ ! ହୃଦୟ ମଧ୍ୟରେ ସେହି ପଦ୍ମାସନ ମୁଁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ସ୍ବାଗତାୟ ଜଗଦୀଶ ପେଶଳଂ ପୁଷ୍ପଷଟ୍ଽକମମଳଂ ମୟାର୍ପିତମ୍ ।

ତଦ୍ ଗୃହାଣ କରୁଣାନିଧେ ପ୍ରଭୋ ଯନ୍ମଧୁନା ପରିରଞ୍ଜିତଂ ସ୍ୱକମ୍ ।।୪୧।।

ହେ ଜଗଦୀଶ ଜଗନ୍ନାଥ ! ତୁମ୍ଭର ସ୍ଵାଗତ ନିମନ୍ତେ ଗୋଟିଏ ଅତି ଉକୃଷ୍ଟ ମଧୁଭରା ଷଡ୍ ଦଳ କମଳ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ହେ କରୁଣାନିଧି ! କୃପା ପରବଶ ହୋଇ ତାହା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ଶ୍ୟାମାକାଦିଯୁତଂ ମତଂ ମତିମତାଂ ସ୍ଫୀତଂ ସୁଶୀଳଂ ହୃଦା

ଦତ୍ତଂ ପାଦ୍ୟମିଦଂ ଗୃହାଣ ଚ ମୟା ଭକ୍ତ୍ୟା ସୁଧାସନ୍ନିଭମ୍ ।

ଅର୍ଘ୍ୟଂ ତାବଦିଦଂ ଯବାଦିସହିତଂ ଦତ୍ତଂ ମୟା ଚେତସା

ବାରଂ ବାରମନନ୍ତ କେଶବ ହରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତେ ସ୍ୱୀକୁରୁ ।। ୪୨।।

ହେ ପ୍ରଭୁ ! ମୁଁ ମୋ ହୃଦୟରେ ତୁମ୍ଭ ପାଇଁ ଅତି ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ତଥା ସୁଧା ତୁଲ୍ୟ ପାଦ୍ୟ ସଜାଇଛି । ଶ୍ୟାମାକ ପ୍ରଭୃତି ଦ୍ରବ୍ୟ ଦ୍ବାରା ତାକୁ ଯଥାଯୋଗ୍ୟ କରି ଭକ୍ତିପୂତ ଚିତ୍ତରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି। ଦୟାକରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ। ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଯଵ ପ୍ରଭୃତି ଦ୍ରବ୍ୟ ସହିତ ତୁମ୍ଭ ପାଇଁ ଗ୍ରହଣୀୟ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଅର୍ଘ୍ୟ ମୋ ମାନସ କନ୍ଦରରେ ଅର୍ପଣ କରୁଛି। ହେ କେଶବ ! ହେ ହରି ! ହେ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି ! ଦୟାକରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ଲବଙ୍ଗଜାତୀଫଳକାଦିଯୁକ୍ତଂ ଗୃହାଣ ଦେବାଚମନୀୟମେତତ୍ ।

ଦତ୍ତଂ ହୃଦା ତୁଭ୍ୟମନନ୍ତଶର୍ମପ୍ରଦଂ ମୟା ତତ୍ପରୟା ଚ ଭକ୍ତ୍ୟା।। ୪୩ ।।

ହେ ଦେବ ! ଲବଙ୍ଗ ଓ ଜାଇଫଳ ପ୍ରଭୃତି ସୁବାସିତ ଦ୍ରବ୍ୟମାନ ପକାଇ ଆଚମନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି ଯାହାକି ତୁମ୍ଭପାଇଁ ଅତି ମଙ୍ଗଳପ୍ରଦ ଏବଂ ଉପଭୋଗ୍ୟ । ପରମ ଭକ୍ତି ସହକାରେ ଖୋଲା ହୃଦୟରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରୁଛି । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ସେହି ଆଚମନକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ଦଧ୍ୟାଦିଦ୍ରବସଂଯୁକ୍ତଂ ମଧୁପର୍କ ମନୋରମମ୍ ।

ମନସା ତରସା ଦତ୍ତଂ ଗୃହାଣ ପରମେଶ୍ଵର ।।୪୪ ।।

ହେ ପରମେଶ୍ବର ! ଦଧି ପ୍ରଭୃତି ଦ୍ରବ୍ୟଦ୍ୱାରା ତୁମ୍ଭ ପାଇଁ ଅତି ମନୋରମ ମଧୁପର୍କ ମନ ମଧ୍ୟରେ ଅତି ଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶ କରି ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଅଙ୍ଗୀକାର କରନ୍ତୁ ।

ପୁନରାଚମନୀୟଂ ତେ ପୂର୍ବବନ୍ମନସାର୍ପିିତମ୍ ।

ଗୃହାଣ ଜଗତାଂ ନାଥ ପାଥୋରୁହନିଭେକ୍ଷଣ ।। ୪୫ ।।

ହେ ଜଗତର ନାଥ ! ପୂର୍ବପରି ମୁଁ ମୋ ମନରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପୁଣି ଆଚମନୀୟ ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ହେ ପଦ୍ମଲୋଚନ ! ଦୟାକରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ଗଙ୍ଗାଦିତୀର୍ଥବରନିର୍ହୃତନୀରପୂର୍ଣ୍ଣୈ-

ର୍ଲକ୍ଷ୍ମୀପତେ କନକକୁମ୍ଭଚୟୈର୍ମନୋଜ୍ଞୈଃ।

କର୍ପୂରକୁଙ୍କୁମଲସନ୍ଽଗନାଭିଗନ୍ଧ

ବ୍ୟାମିଶ୍ରିତୈଶ୍ଚ ମନସା ସ୍ନପନଂ କରୋମି ।।୪୬।।

ହେ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି ! ଅତି ମନୋଜ୍ଞ ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳସୀରେ ତୁମ୍ଭପାଇଁ ଗଙ୍ଗା ପ୍ରଭୃତି ତୀର୍ଥମାନଙ୍କରୁ ପବିତ୍ର ଜଳଆଣି ପୂର୍ଣ୍ଣକରି ରଖିଛି । ସେଥିରେ କର୍ପୂର , କୁଙ୍କୁମ , ମୃଗନାଭି କସ୍ତୁରୀ ତଥା ଚନ୍ଦନାଦି ଅନେକ ସୁବାସିତ ଦ୍ରବ୍ୟ ମିଶାଇ ଅତି ସୁବାସିତ କରିଛି । ହେ ପ୍ରଭୋ ! ପବିତ୍ର ମନ ମଧ୍ୟରେ ତାହା ଦ୍ଵାରା ଆପଣଙ୍କୁ ସ୍ନାନ କରାଉଛି । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଗ୍ରହଣ କରିବା ହେଉ ।

ଚଞ୍ଚଚ୍ଚଣ୍ଡକରସ୍ଫୁରଦ୍ୟୁତିହରଂ ରମ୍ୟଂ ମନୋଜ୍ଞଂ ପ୍ରିୟଂ

ପ୍ରୀତଂ ପୂତତରଂ ମହାସୁଖକରଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ତ୍ୱମଙ୍ଗୀକୁରୁ ।

ନାନାଭୂଷଣସଂଚୟଂ ସବିନୟଂ ଧାତ୍ରା ସ୍ଵୟଂ ନର୍ମିତଂ

ଚିତ୍ତେନୈବ ମୟାର୍ପିତଂ ତ୍ବମଧୁନା ସ୍ୱୀକୁର୍ବଜ ଶ୍ରୀପତେ।। ୪୭।।

ହେ ଶ୍ରୀପତି ! ମଧାହ୍ନ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଉଦୀପ୍ତ କିରଣଦ୍ୟୁତିକୁ ହରଣ କରି ଆପଣାର ଦ୍ୟୁତିରେ ଅତି ରମ୍ୟ , ମନୋଜ୍ଞ , ପ୍ରିୟ ତଥା ପବିତ୍ରତର ଏବଂ ସୁଖକର ହୋଇଥିବା ସୂକ୍ଷ୍ମ ବସ୍ତ୍ର ତଥା ଅଳଙ୍କାରମାନ ସ୍ୱୟଂ ବ୍ରହ୍ମା ଯାହାଙ୍କୁ ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି ମୁଁ ସେହି ସୂକ୍ଷ୍ମବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଅଳଙ୍କାରମାନ ସଂପ୍ରତି ମୋର ମାନସ ପଟରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ହେ ଅଜନ୍ମା ! କୃପାକରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ଯଜ୍ଞୋପବୀତେନ ସମଂ ମୁରାରେ ଦିବ୍ୟୋତ୍ତରୀୟଂ ମନସାର୍ପିତଂ ଯତ୍ ।

ଗୃହାଣ ତଚ୍ଚାରୁତରଂ ନବୀନଂ ହେ ଦୀନବନ୍ଧୋ ଭବ ସାନୁକମ୍ପଃ ।। ୪୮ ।।

ହେ ମୁରାରି ! ଉପବୀତ , ଅତି ଦିବ୍ୟ ତଥା ସୁନ୍ଦର ଓ ନୂତନ ଉତ୍ତରୀୟ ଏହା ସହିତ ପ୍ରଦାନ କରୁଅଛି। ହେ ଦୀନବନ୍ଧୁ ! ଅନୁକମ୍ପା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ।

ସୁଗନ୍ଧମାନନ୍ଦଭରେଣ ଦତ୍ତଂ ଚିତ୍ତେନ ମେ ମାଧବ ଦେବଦେବ ।

ଅଙ୍ଗୀକୁରୁତ୍ୱଂ କୃପୟା ମୁରାରେ ସଂସାରସାରଂ ବରସୌରଭଶ୍ରୀଃ II ୪୯।।

ହେ ମାଧବ ସଂସାରର ସାରଭୂତ ଉତ୍ତମ ସୌରଭଯୁକ୍ତ ଚନ୍ଦନାବଳୀ ଆନନ୍ଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଚିତ୍ତରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ହେ ମୁରାରି ! ହେ ଦେବାଦେବ ! ଦୟାକରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ମଲ୍ଲୀଚମ୍ପକଜାତିକାସୁତୁଳସୀପୁନ୍ନାଗସତ୍କେତକୀ

କୁନ୍ଦାଦ୍ୟୁତ୍ତମପୁଷ୍ପଜାଲରଚିତା ମାଳାତୁଳା ମଞ୍ଜୁଳା ।

କର୍ପୂରାଗୁରୁବାସିତା ମଧୁରିପୋ ଚିତ୍ତେନ ଭକ୍ତ୍ୟା ମୟା

ଦତ୍ତା ସଂପ୍ରତି ଗୃହ୍ୟତାଂ ନବଘନଶ୍ୟାମାଭିରାମାକୃତେ ।।୫୦।।

ହେ ମଧୁରିପୁ ! ମଲ୍ଲୀ , ଚମ୍ପା , ଜାଇ , ଉତ୍ତମ ତୁଳସୀ ପୁନ୍ନାଗ , କେତକୀ ଓ କୁନ୍ଦ ପ୍ରଭୃତି ଅନେକ ପୁଷ୍ପଦ୍ଵାରା ଅତି ମଞ୍ଜୁଳମାଳା ରଚନା କରିଅଛି । କର୍ପୂର ଓ ଅଗୁରୁ ପ୍ରଭୃତି ସେଚନ କରି ତାହାକୁ ସୁବାସିତ କରି ତୁମ୍ଭର ନବଘନଶ୍ୟାମ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ସୁନ୍ଦରତର କରିବା ପାଇଁ ଭକ୍ତିପୂତ ଚିତ୍ତରେ ସଂପ୍ରତି ଅର୍ପଣ କରୁଅଛି । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଦୟାକରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ଗନ୍ଧବ୍ୟାପ୍ତଦିଗନ୍ତରୋଽତିମଧୁରୋ ଯୋ ଯୋଗନିଦ୍ରାହରୋ

ଦତ୍ତୋ ମେ ମନସା ମହାସୁଖକରୋ ଧୂପୋଽଧୁନା ଗୃହ୍ୟତାମ୍ ।

ଦିକ୍ ସଂଖ୍ୟାକଳିତାଙ୍ଗରୂପବସୁସଂଯୁକ୍ତୋ ମୁରାରେ ତଥା

ଦୀପୋଽୟଂ ନବଗୋଘୃତୋତ୍କରଲସଦ୍‌ବର୍ତ୍ତ୍ୟା ସ୍ଫୁରଦ୍ ଗୃହ୍ୟତାମ୍ ।। ୫୧।।

ହେ ମୁରାରି ! ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମୁଁ ମୋର ମନରେ ଅତି ସୁଖପ୍ରଦ ଧୂପ ସଂପ୍ରତି ଅର୍ପଣ କରୁଛି ଯାହାର ଗନ୍ଧ ଦିଗଦିଗନ୍ତରକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ହୋଇଯାଉଛି । ଯାହାର ଆସ୍ବାଦନ ଅତି ମଧୁର । ଯାହା ତୁମ୍ଭର ଯୋଗନିଦ୍ରା ଭଞ୍ଜନ କରିଦିଏ। ତାହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ। ହେ ମୁରାରି ! ସଦ୍ୟ ଗବ୍ୟଘୃତ ଓ ନୂତନ ବର୍ତ୍ତିକାରେ ସଜ୍ଜିତ ଦୀପ ଦଶଦିଗକୁ ଆଲୋକିତ କରିବାପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମାନସପୂଜାରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଅଛି। ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଦୟାକରି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ।

ଚଞ୍ଚଦ୍ଽଗବ୍ୟଘୃତେନ ପାଚିତତରଂ ସାରଂ ମହାସୁନ୍ଦରଂ

ନାନାପୂପଭରଂ ସଦା ସୁଖକରଂ ସ୍ଫୀତଂ ତଥାନ୍ନଂ ବହୁ ।

ନାନାବ୍ୟଞ୍ଜନସଂଯୁତଂ ବହୁବଣିକ୍ଽଦ୍ରବ୍ୟୈଃ ପରଂ ରଞ୍ଜିତଂ

ହେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଶ ବିଶେଷତୋଷଜନକଂ ଦତ୍ତଂ ହୃଦା ଗୃହ୍ୟତାମ୍ ।। ୫୨।।

ହେ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି ! ସଦ୍ୟ ଗବ୍ୟଘୃତରେ ପାକ କରିଥିବା ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ତଥା ଅତି ସୁନ୍ଦର ଦିବ୍ୟ ଅନ୍ନ ବହୁପରିମାଣରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ତାହା ସହିତ ନାନା ପ୍ରକାରର ଅତି ସୁଖକର ପିଠା ନାନା ମସଲାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁସ୍ବାଦୁ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ମଧ୍ୟ ତୁମ୍ଭର ସନ୍ତୋଷ ନିମନ୍ତେ ହୃଦୟରେ ବାଢୁଛି । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ପୁନରାଚମନୀୟମାଦରାନ୍ମଥୁରାନାଥ ମୟା ହୃଦାର୍ପିତମ୍ ।

ମୁଖଶୁଦ୍ଧିକରଂ ଗୃହାଣ ଭୋ ଅପରାଧଂ ବିବିଧଂ କ୍ଷମସ୍ୱ ମେ ।। ୫୩ ।।

ହେ ମଥୁରାନାଥ ! ମୁଁ ହୃଦୟରେ ଆଦର ସହକାରେ ପୁଣି ଆଚମନୀୟ ଜଳ ମୁଖଶୁଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ଦେଉଅଛି । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ । ମୋର ନାନାବିଧ ଅପରାଧ କ୍ଷମା କରନ୍ତୁ ।

ଜାତୀଫଳାଦି ସହି ସୁହିତଂ ହତାରେ

ତାମ୍ବୁଳଜାଲ ମତୁଳଂ ବିମଳଂ ମନୋଜ୍ଞମ୍ ।

ଆନନ୍ଦବୃନ୍ଦଜନକଂ ମନସାର୍ପିତଂ ମେ

ପୂତଂ ଗୃହାଣ ନବନୀରଦସୁନ୍ଦର ତ୍ଵମ୍ ।।୫୪ ।।

ହେ ଶତ୍ରୁବିନାଶକାରି ! ଜାଈଫଳ ପ୍ରଭୃତି ମୁଖ ଶୁଦ୍ଧିକର ମସଲା ପକାଇ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ମନୋଜ୍ଞ ତାମ୍ବୁଳ ପ୍ରଦାନ କରୁଅଛି । ହେ ନବନୀରଦ ସୁନ୍ଦର । ସେହି ପବିତ୍ର ତାମ୍ବୁଳକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।

ଛତ୍ରଚାମରଭିରୋତ୍ତମବୀଣା ଯନ୍ତ୍ରବାଦ୍ୟମଧୁରୀପ୍ରମୁଖାଢ୍ୟମ୍ ।

ଗୀତନୃତ୍ୟରଚନଂ ମନସା ଯତ୍ କଳ୍ପତାଂ ସୁଖୟତାଂ ନୃହରେ ତ୍ୱାମ୍।। ୫୫।।

ହେ ନୃସିଂହ ! ଛତ୍ର , ଚାମର , ବୀଣା , ଯନ୍ତ୍ର ଓ ବାଦ୍ୟର ଧ୍ୱନି ଗହଣରେ ତୁମ୍ଭର ସୁଖ ନିମନ୍ତେ ଗୀତ ଓ ନୃତ୍ୟ ମୋ ମନରେ ରଚନା କରିଛି । ହେ ପ୍ରଭୁ ! ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ । :ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ:

ଏବଂ ରୂପେଣ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରୀପତେର୍ମନସାର୍ଚ୍ଚନମ୍।

କୃତ୍ୱା ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ କୁର୍ଯ୍ୟାଚ୍ଚତୁର୍ବାରଂ ଶନୈଃ ଶନୈଃ।। ୫୬।।

ବ୍ରହ୍ମା କହିଲେ - ହେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ! ଏହିପରି ଶ୍ରୀପତିଙ୍କର ମାନସ ପୂଜାକରି ଧିରେ ଧିରେ ଚାରିଥର ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବ।

ସ୍ତୂୟାତ୍ଽପୁରୁଷସୂକ୍ତେନ ପୁରୁଷଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମମ୍ ।

ଆସନ୍ନପ୍ରସବାନାରୀ କକ୍ଷହସ୍ତ ଶିରୋଘଟା ।।୫୭।।

ଯଥା ଗଚ୍ଛେତ୍ ତଥା ବିଷ୍ଣୋ ବ୍ରଜେତ୍ତସ୍ୟ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣେ ।

ହୃଦ୍ଦେଶେ ହସ୍ତୁଯୁଗଳଂ ପୁଟୀକୃତଂ ବିଶାଂପତେ ।। ୫୮।।

ତାହାପରେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ପୁରୁଷ ସୂକ୍ତରେ ସ୍ତୁତି କରିବ । ଯେପରି ଆସନ୍ନପ୍ରସବା ନାରୀ କକ୍ଷ , ହସ୍ତ ଓ ଶିର ଅବନତ କରି ଗମନ କରେ ସେହିପରି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବା ସମୟରେ ସଂଯମ ଅବଲମ୍ବନ କରିବ । ହେ ରାଜା ! ହୃଦୟରେ ହାତ ଦୁଇଟିକୁ ଯୋଡି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବ ।

କୁର୍ଯ୍ୟାତ୍ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ବିଷ୍ଣୋର୍ନ କୁର୍ଯ୍ୟାଦ୍‌ବାହୁକମ୍ପାନମ୍ ।

ଭୁଜୟୋଶ୍ଚାଳନଂ ଚୈବ ନିଷ୍ଫଳଂ ସ୍ୟାତ୍ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ ।।୫୯ ।।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବା ସମୟରେ ବାହୁରେ କମ୍ପନ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ନାହିଁ । ଅର୍ଥାତ୍ ହାତ ହଲାଇବ ନାହିଁ । ଭୁଜ ଚାଳନ କରିବ ନାହିଁ । ଏପରି କଲେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ ନିଷ୍ଫଳ ହେବ ।

ଇତଥଂ ଯଃ କୁରୁତେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟଃ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମିଦଂ ହରେଃ।

ପଦେ ପଦେଽଶ୍ଵମେଧାନାଂ ଫଳଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତ୍ୟସଂଶୟମ୍।।୬୦।।

ଏହିପରି ଭାବରେ ଯେଉଁ ମଣିଷ ହରି ଙ୍କର ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରନ୍ତି ସେ ନିଃସନ୍ଦେହରେ ପ୍ରତିପଦରେ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞର ଫଳ ପାଆନ୍ତି ।

ଅଭ୍ୟନ୍ତରେ ଯଦା କର୍ତ୍ତୁମସମର୍ଥୋ ଭବେନ୍ନରଃ।

ଦ୍ବିତୀୟାବରଣେ କୃତ୍ୱା ତତ୍ଫଳଂ ଲଭତେ ଧ୍ରୁବ୍ ।।୬୧ ।।

ଯେତେବେଳେ ଯେ ଭିତରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ହୁଏ , ସେତେବେଳେ ଦ୍ବିତୀୟବେଢା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କଲେ ସେହି ଫଳପାଏ ।

ଦଣ୍ଡବତ୍ ପ୍ରଣମେନ୍ମର୍ତ୍ତ୍ୟୋ ବାରଂ ବାରଂ ନୃପୋତ୍ତମ ।

କୃତକୃତ୍ୟସ୍ତଦା ଭୂୟୋ ବିଷ୍ଣୋସ୍ତସ୍ୟ ନିରୀକ୍ଷଣାତ୍ ।।୬୨।।

ହେ ନୃପ ! ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ଦଣ୍ଡପ୍ରଣାମ ଜଣାଇଲେ କୃତକୃତ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି ।

ସୂତକେ ମୃତକେ ଚୈବ ଯଦା ବିଷ୍ଣୁଂ ବିଲୋକୟେତ୍।

ବିଷ୍ଣୁଦ୍ରୋହୀ ଭବେନ୍ନୂ‌ନଂ ସୁକୃତଂ ତସ୍ୟ ନଶ୍ୟତି ।। ୬୩।।

ଜନ୍ମାଶୌଚ ଓ ମରଣଜନିତ ଅଶୌଚ ଅବସ୍ଥାରେ ଯେଉଁମାନେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ସେମାନେ ବିଷ୍ଣୁ ଦ୍ରୋହୀ ହୁଅନ୍ତି । ତାଙ୍କର ପୁଣ୍ୟ ନାଶ ଯାଏ ।

ଯଦା ସ୍ୟାତ୍ଽକୃତସଂକଳ୍ପୋ ବିଷ୍ଣୋର୍ଦର୍ଶନକର୍ମଣି ।

ଦ୍ବିତୀୟାବରଣଂ ସପ୍ତପ୍ରଦକ୍ଷିଣମୟଂ ଚରେତ୍ ।। ୬୪ ।।

ଯେତେବେଳେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିବାପାଇଁ ମାନସିକ କରି ସଂକଳ୍ପ କରିଥାଅ ତେବେ ଦ୍ବିତୀୟ ବେଢା ମଧ୍ୟରେ ସାତଥର ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବ ।

ପ୍ରଦକ୍ଷିଣେ ତତୋ ଭୂପ ତତ୍କାଳଂ ଲଭତେ ଚ ସଃ।

କଦାଚିତ୍‌ଦୁର୍ଜନୋ ଲୋକୋ ମହାବିଷ୍ଣୁଂ ସ୍ପୃଶେଦ୍ ଯଦି ।। ୬୫।।

ସୂତକେ ମୃତକେ ଚୈବ ମହାସ୍ନାନଂ ସମାଚରେତ୍ ।

ବୃହଦ୍ଽବିଧତୟା କୃତ୍ଵା ମହାସ୍ନାନଂ ସମାଚରେତ୍ ।।୬୬ ।।

ହେ ରାଜା ! ଏହାଦ୍ବାରା ପ୍ରଦକ୍ଷିଣର ତତ୍‌କ୍ଷଣାତ୍ ଫଳ ମିଳେ । କୌଣସି ଦୁର୍ଜନ ( ହିନ୍ଦୁଭିନ୍ନ ) ଯଦି ମହାବିଷ୍ଣୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରେ କିମ୍ବା ଜନ୍ମଶୌଚ ଅଥବା ମରଣାଶୌଚ ଅବସ୍ଥାରେ ଯଦି କେହି ସ୍ପର୍ଶ କରେ ତେବେ ବୃହତ୍ ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ଠାକୁରଙ୍କୁ ମହାସ୍ନାନ କରାଇବ ।

ସର୍ବାଙ୍ଗେଲେପୟେଦ୍ଽଦିବ୍ୟଂ ଚନ୍ଦନଂ ଚାରୁସୌରଭମ୍ ।

ଶୀତଳଦ୍ରବ୍ୟନୈବେଦ୍ୟଂ ବହିଷ୍କୃତ୍ୟ ନୃପୋତ୍ତମ ।। ୬୭ ।।

ହେ ରାଜା ! ଠାକୁରଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗରେ ସୁଗନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଉତ୍ତମଚନ୍ଦନ ଲେପନ କରିବ । ଶୀତଳଦ୍ରବ୍ୟ ପ୍ରଭୃତି ଯାହା ନୈବେଦ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବ ସେ ସବୁ ବାହାର କରି ନଷ୍ଟ କରିଦେବ ।

ସଚେଳଂ ସ୍ନାନମାଚାର୍ଯ୍ୟସ୍ତଦା କୁର୍ଯ୍ୟାଦୁଦାରଧୀଃ।

ମହାସ୍ନାନଂ ହରେଃ କାର୍ଯ୍ୟମନ୍ୟଥା ନାରକୀ ଭବେତ୍ ।। ୬୮।।

ପରିଧାନ କରିଥିବା ବସ୍ତ୍ରକୁ ଧୌତ କରି ଉଦାରବୁଦ୍ଧି ସହକାରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ସ୍ନାନ କରାଇବେ । ଏହିପରି ଠାକୁରଙ୍କୁ ମହାସ୍ନାନ କରାଇବ । ନଚେତ୍ ନରକଗାମୀ ହେବ ।

ସୂତକେ ମୃତକେ ପାକଶାଳାୟାଂ ଚେଦ୍ ବିଶେନ୍ନରଃ ।

ପାକଶାଳାନ୍ତରସ୍ଥାୟି ଦ୍ରବ୍ୟଂ ସର୍ବଂ ବହିଃ କ୍ଷିପେତ୍ ।।୬୯।।

ଜନ୍ମଶୌଚ କିମ୍ବା ମରଣାଶୌଚ ଅବସ୍ଥାରେ ଯଦି କେହି ପାକଶାଳାରେ ପ୍ରବେଶ କରେ ତେବେ ପାକଶାଳା ଭିତରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ବାହାରକରି ପୋତିଦେବ ।

ପାକଶାଳା ଚ ଧୌତବ୍ୟ ବୈଷ୍ଣବାଗ୍ନୀଂ ପୁନଶ୍ଚରେତ୍ ।

ପୁନଃ ପାକଂ ସମାଚର୍ଯ୍ୟ କେଶବାୟ ନିବେଦୟେତ୍ ।। ୭୦।।

ପାକଶାଳାକୁ ଧୌତ କରିବ । ପୁନର୍ବାର ବୈଷ୍ଣବାଗ୍ନି ସଂସ୍କାର କରିବ । ପୁନର୍ବାର ପାକକରି କେଶବ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନୈବେଦ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରିବ ।

ସୂତକେ ମୃତକେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟଃସ୍ପୃଶେଦ୍ଽଦ୍ରବ୍ୟଂ ହରେର୍ଯଦା ।

କଦାଚିତ୍ ଦ୍ରବ୍ୟଂ ହରୟେ ନଦେୟଂ ତଚ୍ଚ ଭୂପତେ ।।୭୧ ।।

ହେ ଭୂପତି ! ଜନ୍ମଶୌଚ କିମ୍ବା ମରଣାଶୌଚ ଅବସ୍ଥାରେ ଠାକୁରଙ୍କର କୌଣସି ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଯଦି କେହି ସ୍ପର୍ଶ କରେ ତେବେ ସେ ଦ୍ରବ୍ୟ ଠାକୁରଙ୍କୁ କଦାପି ଅର୍ପଣ କରିବ ନାହିଁ ।

ଅନ୍ୟଥା ତୁ ଭବେଦ୍ରାଜା ବିଷ୍ଣୁଦ୍ରୋହୀ ନ ସଂଶୟଃ।

ରକ୍ଷୋଗ୍ରାହ୍ୟା ଚ ସା ପୂଜା ବିଫଳା ଜାୟତେ ଧ୍ରୁବମ୍ ।। ୭୨।।

ଅନ୍ୟଥା ରାଜା ବିଷ୍ଣୁ ଦ୍ରୋହୀ ହେବେ । ଏଥିରେ ସଂଶୟ ନାହିଁ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ କୌଣସି ପୂଜା କଲେ ସେ ପୂଜା ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଗୃହୀତ ହୋଇଥାଏ । ସେଥିରେ କିଛି ଫଳ ମିଳେ ନାହିଁ ।

ଯେ ପଶ୍ଯନ୍ତି ଜନାର୍ଦ୍ଦନମ୍ କ୍ଷିତିତଳେ ନୀଳଚଳେଶଂ ବିଭୁଂ

ତେନ ଶ୍ରୀକମଳୋଦ୍ଭବେନ ବିଧିନା ଚୋକ୍ତେନ ଭକ୍ତା ମୁହୁଃ ।

ତେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟା ସୁଖମତ୍ର ପୁତ୍ରନିକରୈଃ ସାର୍ଦ୍ଧଂ ବୁଭୁକଜ୍ୟାଖିଳଂ

ଦେହାନ୍ତେ ପଦମଚ୍ୟୁତସ୍ୟ ସହସା ଗଚ୍ଛନ୍ତି ଦେବେପ୍ଽସିତମ୍ ।। ୭୩ ।।

ପଦ୍ମଯୋନି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଣ୍ଣୀତ ହୋଇଥିବା ବିଧି ବିଧାନ ଅନୁସାରେ ଯେଉଁମାନେ ସଂସାରରେ ନୀଳାଚଳପତି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ସେମାନେ ଜୀବଦ୍ଦଶାରେ ପୁତ୍ରପୌତ୍ର ପ୍ରଭୃତିଙ୍କ ସହ ଅନେକ ସୁଖ ଭୋଗକରି ମୃତ୍ୟୁପରେ ଦେବତାମାନେ ଆଶାକରୁଥିବା ଭଗବତ୍ ପଦ ଲାଭ କରିଥାଆନ୍ତି ।

ଇତି ଶ୍ରୀସୂତସଂହିତାୟାଂ ନୀଳାଦ୍ରିମହୋଦୟେ ଦର୍ଶନବିଧିର୍ନାମ ତ୍ରିଂଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।।

ସେଦିନ ଭୋର୍ ରୁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଆସିଥିବା କୀର୍ତ୍ତନ ମଣ୍ଡଳୀ,ସାଧୁ ସନ୍ଥ ଓ ଭକ୍ତ ସିଂହଦ୍ଵାର ଠାରୁ ଏହି ପରିକ୍ରମା ଆରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତି। ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଦଳରେ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ରୁ ୩୦୦ ଜଣ ଏକାଠି ହୋଇ ହୋଇ ଆରମ୍ଭ କରି ଦିଅନ୍ତି ପରିକ୍ରମା। ପରିକ୍ରମା ଦଳରେ ଉତ୍ସାହର ସହ ବହୁ ଯାତ୍ରୀ, ଦର୍ଶନାର୍ଥୀ ମଧ୍ୟ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି। ଝାଞ୍ଜ,ଗିନି,ଢୋଲ,ଖୋଳ ଇତ୍ୟାଦି ଧରି ପରିକ୍ରମା ମଣ୍ଡଳୀ ସହ ଚାଲିଲେ ବାଟ ଜଣା ପଡେନାହିଁ।

ସିଂହଦ୍ଵାର ରୁ ପତିତପାବନ ଓ ନୀଳଚକ୍ର ଙ୍କ ଦର୍ଶନ ସହ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ର ସୀମାକୁ ପାଦରେ ପରିକ୍ରମା କରି ଏହା ସିଂହଦ୍ଵାର ଠାରେ ହିଁ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।

ସିଂହଦ୍ଵାର ରୁ ବାଲିସାହି ଉଆଁସ ଦାଣ୍ଡ ଦେଇ ସ୍ଵର୍ଗଦ୍ଵାର ର ନାରାୟଣ ଘାଟରେ ପହଞ୍ଚନ୍ତି। ସେଠାରେ ମହୋଦଧି କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରି ଜଳ ସିଞ୍ଚନ ସହ ଡାହାଣ ପଟରେ ମହୋଦଧି ର କୂଳେ କୂଳେ ବଳିଆ ପଣ୍ଡା ଦେଇ ଆଗକୁ ବଢନ୍ତି।ଆଗେ ସେଠାରେ ଯମୁନା କୂଳ ମଙ୍ଗଳା ନଦୀ ର ଧାରେ ଧାରେ ଯାଉଥିଲେ।କିନ୍ତୁ ଏବେ କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା, ମାତା ମଠ ଏହି ପରିକ୍ରମା ମଣ୍ଡଳୀ ଙ୍କୁ ଆତିଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବାରୁ ମଙ୍ଗଳା ମୁହାଣର ଅନତିଦୂରରୁ ଡାହାଣ କୁ ମୋଡି ମାତା ମଠ ବା ଗୌର ବିହାର ଠାରେ କିଛି ସମୟ ବିଶ୍ରାମ ନେଇ , ପ୍ରସାଦ ସେବନ କରି ପୁନଶ୍ଚ ଆଗକୁ ବଢୁଛନ୍ତି।

ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ ମନ୍ଦିର ରେ ପାର୍ବତୀ ସାଗର ରେ ଜଳ ସିଞ୍ଚନ କରି ସେଠାରେ ଦର୍ଶନ କରି ଶଙ୍କରେଶ୍ଵର ଙ୍କ ଦର୍ଶନ ସାରି ଘାଟ ମଙ୍ଗଳା ଙ୍କ ମନ୍ଦିର ରେ ଦର୍ଶନ କରି ମଙ୍ଗଳା ଘାଟ ବ୍ରିଜ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚନ୍ତି। ସେଠାରେ ତଳକୁ ଓହ୍ଲାଇ ମୂଷାନଈର ଦେବୀ ଘାଟ ଦେଇ ମାଟି ତୋଟା ରେ ପହଞ୍ଚି କିଛି ସମୟ ବିଶ୍ରାମ ନିଅନ୍ତି। ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଭକ୍ତ ପରିବାର କିଛି ବର୍ଷ ଧରି ପରିକ୍ରମା ମଣ୍ଡଳୀ ଙ୍କୁ ଅନ୍ନ ମହାପ୍ରସାଦର ପଖାଳ ଓ ଡାଲି ଦେଇ ଆସୁଛନ୍ତି।

ଏହା ପରେ କୀର୍ତ୍ତନ ସହ ପରିକ୍ରମା ଦଳ ପହଞ୍ଚନ୍ତି ପଥର ପୋଖରୀ ନିକଟରେ। ସେଠାରେ ଗୋଡ ଧୋଇ ମା ଅଲାମଚଣ୍ଡି ଓ ମକରଧ୍ବଜ ହନୁମାନ ଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରି ଅଠର ନଳା ଠାରୁ ଡାହାଣ ପଟରେ ନବ କଳେବର ରୋଡ ଦେଇ ଆଖଣ୍ଡଳମଣି ମନ୍ଦିର ,ହୁଳୁହୁଳିଆ ପୋଲ, ରେଳଲାଇନ କୁ ଟପି ସେନାପତି ବଗିଚା ଠାରେ ବାହାରି ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଙ୍କ ମନ୍ଦିର ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଥାଆନ୍ତି।

ସେଠାରେ ମୌନୀ ବାବା ଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ରେ କିଛି ସମୟ ବିଶ୍ରାମ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଥାଏ। ମୌନୀ ବାବା ଜୀବିତ ଥିବା ସମୟରେ ଏଠାରେ ଆହୁରି ବଡ଼ ଧରଣ ର ଅଭ୍ୟାଗତି ର ଆୟୋଜନ ହେଉଥିଲା। ଏବେ କିଛି କମି ଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜନ ହେଉଛି। ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଙ୍କ ମନ୍ଦିର ସାମ୍ନାରେ ଥିବା ପୋଖରୀ ରେ ଗୋଡ ହାତ ଧୋଇ ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଙ୍କୁ ନାଗା ବେଶ ରେ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି। ଏଇ ଗୋଟିଏ ଦିନ ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଭକ୍ତ ଙ୍କୁ ନାଗା ବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦିଅନ୍ତି।

ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଙ୍କ ଦର୍ଶନ ସାରି ତାଳବଣିଆ ଦେଇ ସୁନାର ଗୌରାଙ୍ଗ,ବେଡି ହନୁମାନ ଓ ଚକ୍ର ନାରାୟଣ ଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରି ପୁନର୍ବାର ମହେଦଧୀ କୂଳରେ ଆଗକୁ ବଢନ୍ତି।

ସେଠାରୁ କିଛି ଭକ୍ତ କୂଳରେ ନ ଆସି ଚକ୍ରତୀର୍ଥ ରୋଡ଼ ରେ ଆସିବାକୁ ଉଚିତ ମନେ କରୁଛନ୍ତି। କାହିଁକି ନା କୂଳ ରେ ଆସିବା ସମୟରେ ତାଙ୍କୁ ବାଙ୍କୀ ମୁହାଣ ଠାରେ ନର୍ଦ୍ଦମା ପାଣି ପାର ହେବାକୁ ପଡୁଛି। ଆଉ ଏବେ ଦୁଇ ବର୍ଷ ହେଲାଣି ବ୍ଲୁଫ୍ଲାଗ ବିଚ ପାଇଁ ସରକାର ମହୋଦଧି ରେ ବାଡ଼ ପକାଇ ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନ କୁ ଆବଦ୍ଧ କରି ରଖିଛନ୍ତି।

ଚକ୍ର ନାରାୟଣ ଙ୍କ ଠାରୁ ଏହି ପରିକ୍ରମା ଆସି ପହଞ୍ଚେ ପୁଣି ନାରାୟଣ ଘାଟରେ। ସେଠାରୁ ଡାହାଣ ପଟେ ପୁଣି ବାଲିସାହି ଉଆଁସ ଦାଣ୍ଡ ଦେଇ ସିଂହଦ୍ଵାର ଠାରେ ଏହି ପଞ୍ଚୁ ତୀର୍ଥ ପରିକ୍ରମା ବା ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ।

ଆପଣ ମାନେ ସକାଳୁ ସକାଳୁ ସିଂହଦ୍ଵାର ଠାରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ଯେ କୌଣସି ଦଳ ସହ ଏହି ପରିକ୍ରମା କରିପାରିବେ। କେହି କେହି ଏହାକୁ ଗୌଡିୟ ପରମ୍ପରା ବୋଲି କହୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପରିକ୍ରମା ରେ ସମସ୍ତେ ଭାଗ ନେଇ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ର ଅପୂର୍ବ ସୁଯୋଗ ପାଇ ପୁଣ୍ୟ ଅର୍ଜନ କରନ୍ତି।

ତୀର୍ଥ ପରିକ୍ରମା ର ଫଳ ଓ ପୁଣ୍ୟ ଆଖିରେ ଦେଖି ହୁଏନାହିଁ କି କାହାକୁ ଦେଖାଇ ହୁଏ ନାହିଁ। ଏହାର ଲାଭ କ'ଣ ଓ ଏହା କାହିଁକି କରିବାର ବିଧି ରହିଛି, ତାହା କେବଳ ଜଣେ ଅନୁଭବି ହିଁ ଅନୁଭବ କରିପାରିବ।

ଯଦି ଆଗରୁ କେବେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରିନାହାନ୍ତି, ଆସନ୍ତୁ...... ଏ ବର୍ଷ ପଞ୍ଚୁ ତୀର୍ଥ ବା ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରନ୍ତୁ।

ପଞ୍ଚ ତୀର୍ଥ ପରିକ୍ରମା/ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା

--------------------------------

ତା ୦୨/୧୨/୨୦୨୧ରିଖ (ଶନିବାର)।

ପରିକ୍ରମା ମାର୍ଗ

*********

୧) ସିଂହଦ୍ଵାର ଠାରୁ ଉଆଁସ ଦାଣ୍ଡ ଦେଇ ସ୍ଵର୍ଗଦ୍ଵାର ନାରାୟଣ ଘାଟ।

୨) ନାରାୟଣ ଘାଟରୁ ମହୋଦଧି କୂଳରେ ମଙ୍ଗଳା ମୁହାଣ।

୩) ମଙ୍ଗଳା ମୁହାଣ ରୁ ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ ମନ୍ଦିର।

୪) ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ ମନ୍ଦିର ରୁ ଘାଟ ମଙ୍ଗଳା।

୫) ଘାଟ ମଙ୍ଗଳା ଙ୍କ ଠାରୁ ମା ଅଲାମଚଣ୍ଡି ଓ ମକରଧ୍ବଜ ହନୁମାନ, ଅଠରନଳା।

୬) ଅଠରନଳା ଠାରୁ ହୁଳୁହୁଳିଆ ପୋଲ ଦେଇ ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର।

୭) ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଙ୍କ ଠାରୁ ତାଳ ବଣିଆ ଦେଇ ସୁନାର ଗୌରାଙ୍ଗ,ବେଡି ହନୁମାନ ଓ ଚକ୍ର ନାରାୟଣ।

୮) ଚକ୍ର ନାରାୟଣ ଙ୍କ ଠାରୁ ମହୋଦଧି କୂଳେ କୂଳେ ନାରାୟଣ ଘାଟ।

୯) ନାରାୟଣ ଘାଟରୁ ବାଲିସାହି ଉଆଁସ ଦାଣ୍ଡ ଦେଇ ସିଂହଦ୍ଵାର।

🛕🎪🛕 *ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା* 🛕🎪🛕

==============================

ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ହେଉଛି ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଓ ପ୍ରସାରିତ ଗଭୀର ଚେତନାର ପ୍ରତୀକ। ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ମାଟି,ପାଣି,ପବନ ସବୁ ପବିତ୍ର। ସେହି ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କଲେ ସର୍ବ ପାପ,ତାପ ମୋଚନ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ ରହିଅଛି।ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବାର ମାସରେ ତେର ପର୍ବ,ସେହି ଯାନିଯାତ୍ରାରେ ସାମିଲ ହେବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରକୁ ଛୁଟି ଆସିଥାଆନ୍ତି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଭକ୍ତ ଓ ସାଧୁସନ୍ଥ।ଏହି ପରମ୍ପରା ଭିତରେ ରହିଛି ଏକ ଅନନ୍ୟ ପରମ୍ପରା ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା।ମାର୍ଗଶିର ମାସ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରାଯାଇଥାଏ। ମହାକାର୍ତ୍ତିକମାସ ପରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ଦେବାଦେବୀ ମନ୍ଦିର ଦର୍ଶନ କରିବା ସହ ତୀର୍ଥପୁଷ୍କରିଣୀରେ ସ୍ନାନ କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଅଛି।ଗୌଡୀୟ ବୈଷ୍ଣବମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ରାଜ୍ୟ ବାହାରେ ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଅଛି।ସିଂହଦ୍ଵାରଠାରୁ ପରିକ୍ରମା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ,ଝାଞ୍ଜ,ମୃଦଙ୍ଗର ତାଳେ ତାଳେ ହରି ନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ କରି ବୈଷ୍ଣବ ଭକ୍ତ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ପଦଯାତ୍ରାରେ ସାମିଲ ହୋଇ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରିଥାଆନ୍ତି।ଏହିଦିନ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଚାରିପାଖରେ ପରିକ୍ରମା ସହ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେବାଦେବୀ ମନ୍ଦିର ଦର୍ଶନ ଓ ତୀର୍ଥ ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ସ୍ନାନ କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଅଛି।

ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ତଥା ପଞ୍ଚତୀର୍ଥ ପରିକ୍ରମା ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସମୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଅଛି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।ଏହି ପବିତ୍ର ଧାମର ମାହାତ୍ମ୍ୟକୁ ଅନୁଭଵ କରି ଶ୍ରୀମନ୍ ରୂପଗୋସ୍ଵାମୀ ଓ ସନାତନ ଗୋସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ସଙ୍ଗରେ ଧରି ଏହି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାର ପୁନଃ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ।ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପରିକ୍ରମା ପଞ୍ଚକୋଶ ବ୍ୟାପି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲା। ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍ୱର୍ଗଦ୍ୱାର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଲୋକନାଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ବେଲେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ଦେଇ ପୁନଃ ସ୍ୱର୍ଗଦ୍ୱାରରେ ଶେଷ ହେଉଥିଲା। ସମୟକ୍ରମେ ଏହି ପରିକ୍ରମା ବର୍ତ୍ତମାନ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇଅଛି।ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଠର ନଳା ଦେଇ ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ଅତିକ୍ରମ କରି ସ୍ୱର୍ଗଦ୍ୱାରରେ ଶେଷ ହେଉଅଛି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା।

ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର,ଅଠରନଳା ଦେଇ ଭକ୍ତମାନେ ପରିକ୍ରମା କରି କରି ପଞ୍ଚତୀର୍ଥ ବଜରଙ୍ଗବାଲିଙ୍କ ଦର୍ଶନପାଇଁ ସିଦ୍ଧମହାବୀରଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ପହଞ୍ଚିଥାଆନ୍ତି। ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ମହାବୀରଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିବା ସହ ପ୍ରିୟ ରସଗୋଲା ଭୋଗ କରିଥାଆନ୍ତି।ପଞ୍ଚତୀର୍ଥ ପାଇଁ ସମଗ୍ର ସିଦ୍ଧ ମହାବୀର ପୀଠ ଲୋକାରଣ୍ୟ ହୋଇ ଉଠେ।ବର୍ଷକରେ ଥରେ ଗୋଟିଏ ଦିନ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ମହାବୀରଙ୍କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିଵାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥାଆନ୍ତି।ପଞ୍ଚତୀର୍ଥ ପାଇଁ ପୂର୍ବ ରାତିରୁ ସିଦ୍ଧମହାବୀରଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱାର ଖୋଲାଯାଇ ମଙ୍ଗଳ ଆଳତି କରାଯିବା ପରେ ସ୍ନାନ,ଭୋଗରାଗ କରାଯାଇ ରାତ୍ରିରୁ ମହାବୀରଙ୍କୁ ନାଗାବେଶରେ ସଜ୍ଜିତ କରାଯାଏ।ଭୋରରୁ ସର୍ବ ସାଧାରଣ ଦର୍ଶନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଥାଏ। ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ମାନେ ଧାଡ଼ିରେ ମହାବୀରଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବା ସହ ରସଗୋଲା ଭୋଗ କରିଥାଆନ୍ତି।ଏହାପରେ ଭକ୍ତମାନେ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ସହିତ ବେଡି ହନୁମାନ,ସୁନାର ଗୌରାଙ୍ଗ ଓ ଚକ୍ରତୀର୍ଥ ଦର୍ଶନ କରି ପରିଶେଷରେ ସ୍ୱର୍ଗଦ୍ୱାର ହୋଇ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସିଂହଦ୍ଵାରରେ ପରିକ୍ରମା ଶେଷ କରିଥାଆନ୍ତି। ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ସ୍କନ୍ଦ ପୁରାଣ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ମାହତ୍ମ୍ୟରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ମଧ୍ୟ ହୋଇଅଛି।ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ଅବସରରେ ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖ ମଣ୍ଡପରେ ଭଜନ ସମାରୋହ ସହ ସୁନ୍ଦରାକାଣ୍ଡ ପାଠ ଆଦି ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ।

ବିଷ୍ଣୁ ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ ମହାବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଚାରି ହାତରେ ରହିଥିବା ଚାରି ଆୟୁଧ ଯଥା ଶଙ୍ଖ,ଚକ୍ର,ଗଦା,ପଦ୍ମକୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଶାର ଚାରିଗୋଟି ସ୍ଥାନରେ ଚାରୋଟି କ୍ଷେତ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଅଛି। ସେଗୁଡିକ ହେଉଛି ⚙️ଚକ୍ର କ୍ଷେତ୍ର,ଭୁବନେଶ୍ୱର,🪕ଗଦା କ୍ଷେତ୍ର,ଯାଜପୁର,🌷ପଦ୍ମ କ୍ଷେତ୍ର କୋଣାର୍କ ଓ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପୁରୀ।ଏହି ସମସ୍ତ ଧାମ ଚିନ୍ମୟ ଧାମ।ଏହି ଧାମ ସଵୁ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଅଭୀଷ୍ଟ ପ୍ରଦାନ କରି ଚତୁର୍ବର୍ଗ ଫଳ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଅଛି l

*ଜୟ ଶଙ୍ଖ କ୍ଷେତ୍ରାଧିପତି ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ l*

*ଜୟ ଚକ୍ର କ୍ଷେତ୍ରାଧିପତି ଶ୍ରୀ ଲିଙ୍ଗରାଜ l*

*ଜୟ ଗଦା କ୍ଷେତ୍ରାଧିପ ମା ବିରଜା l*

*ଜୟ ପଦ୍ମ କ୍ଷେତ୍ରାଧିପତି ଶ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟନାରାୟଣ l*

ଏହି ଚାରୋଟି କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପୁରୀ ଧାମ ଶଙ୍ଖକ୍ଷେତ୍ର ଭାବେ ପରିଚିତ।ଭୌଗୋଳିକ ସ୍ଥିତି ଓ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ଅବସ୍ଥିତି ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତୀର୍ଥସ୍ଥଳୀ ଗୁଡ଼ିକର ଆଧାରରେ ପୁରୀକୁ ଶଙ୍ଖକ୍ଷେତ୍ର ଭାବେ ନାମିତ କରାଯାଇଅଛି।ପୌରାଣିକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ହେଉଛି ଅତି ପାବନ କ୍ଷେତ୍ର। ଯାହା ମହାପ୍ରଳୟ କାଳରେ ମଧ୍ୟ ନାଶ ହୋଇ ନଥାଏ।ଏହା ନିତ୍ୟ ଶାଶ୍ୱତ କ୍ଷେତ୍ର ଯେଉଁଥିପାଇଁ ନୀଳାଦ୍ରିନାଥ ସ୍ୱୟଂ ଦାରୁବ୍ରହ୍ମ ରୂପରେ କଳିରେ ବିରାଜିତ।ଏହି ଭୂମିର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଧୂଳିକଣାରେ ପୁରି ରହିଛି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତାର ସ୍ପନ୍ଦନ।ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ଆତ୍ମ ପରିକ୍ରମଣର ଏକ ଧାରା କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ। ଯାହାଦ୍ୱାରା ଆମେ ସେଇ ନିତ୍ୟ ଶାଶ୍ୱତ ଅମୃତକୁ ସ୍ଵ ଦେହରେ ପାନକରି ଏ ମନୁଷ୍ୟ ଜୀବନକୁ ସାର୍ଥକ କରିପାରିବା।

ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ରୋଗ,ବ୍ୟାଧି କଷ୍ଟ ଦୂର ହେବା ସହ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ମିଳିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ ରହିଅଛି ଏବଂ ଏହି ଦିନ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କଲେ ଅଶେଷ ଅଶେଷ ପୁଣ୍ୟ ଅର୍ଜନ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ।ସେଥିପାଇଁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା ଦିନ ପୁରୀରେ ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଓ ସାଧୁସନ୍ଥ ଆଦି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପରିକ୍ରମା କରିଥାଆନ୍ତି।

🙏ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ 🙏

==============================