ଉତ୍ତର କୁହୁକ : ବାଇଗଣ ବାରି

🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂

ବହୁବିଦିତ ଉତ୍କଳକଥା : ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ବୁଡ଼ିଥିବା କୌଣସି ନାଚାର ପଲ୍ଲୀବାଳିକାର କଥା । ସେ ଯେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ପାଏ, ଏ'କଥା ସେ ବା କାହା ଆଗରେ କହିବ ? ଆପଣାର ନିର୍ଜନ ବାଇଗଣ ବାରିରେ ବାଇଗଣ ଗଛ ମାନଙ୍କୁ କହେ ତା'ର ହୃଦୟର କଥା । ସେଇଠି ଘାସ ବଛା ପାଣି ଦିଆ ଇତ୍ୟାଦି କାମ କଲାବେଳେ ଶ୍ରୀଗୀତଗୋବିନ୍ଦ ଗାନ କରୁଥାଏ ଆଉ ମନ ପୂରାଇ ଅନବରତ କାନ୍ଦେ । ସେହି ନୀଳକାନ୍ତ ବାଇଗଣ ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ତା' ମନରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ସ୍ମୃତି ଜାଗ୍ରତ କରାଇ ତା' କୋହ ବଢ଼ାଇ ଦିଅନ୍ତି। ସେହି ବିଦଗ୍ଧାର ବିରହ-ପ୍ରେମୋତ୍କର୍ଷ-ମାଧୁରୀ ଆସ୍ବାଦନ ଲାଗି ନିତ୍ଯପ୍ରତି ତା'ର ଅନୁଗମନ କରୁଥାଆନ୍ତି ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ । ଏଣେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଗର୍ଭଗୃହ ରତ୍ନବେଦୀ ଉପରେ ତାଙ୍କର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଖଣ୍ଡୁଆରେ ବାଇଗଣ ପତ୍ର ଲାଗିଥିବା ଦେଖା ଯାଉଥାଏ। ବେଶ୍ କେତେଦିନ ଧରି ଏଇ ଲୀଳା ଚାଲିବାରୁ ପୂଜାପଣ୍ଡା ସିଂହାରୀ ପୁଷ୍ପାଳକ ସବୁ ଚିନ୍ତାରେ ଛାନିଆଁ :

ଦ୍ବିପ୍ରହର ପହୁଡ଼ରେ ବିଶ୍ରାମ ନକରି ମଣିମା କୁଆଡ଼େ ବିଜେ କରୁଛନ୍ତି ? ନବନୀତ-କୋମଳ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଖଣ୍ଡୁଆରେ ବାଇଗଣ ପତ୍ର ଲାଗୁଛି କିପରି ?? ଆହା ସାଆନ୍ତଙ୍କୁ କେତେ କଣ୍ଡୁ ହେଉଥିବ କଷ୍ଟ ହେଉଥିବ । ଯାଃ

ପାଟ୍ଟଯୋଶୀ ତଳିଚ୍ଛ ଭିତରଚ୍ଛ ମହାପାତ୍ରଗଣ

ଆପଣମାନେ କଅଣ ଭାବୁଛନ୍ତି ?

ଖଡ଼ୀରତ୍ନେ , ଏହା କିବା ଅପଶକୁନ କି ହେ !!

ରହସ୍ୟ ଫେଡ଼ି କହିବା ହୁଅନ୍ତୁ ରାଜଗୁରୁ ଆପଣେ ।

ସମସ୍ତେ ନିରୁତ୍ତର ।

ବିବ୍ରତ ଗଜପତି ଜଳ ସୁଦ୍ଧା ବର୍ଜନ କରି ଶ୍ରୀନହର ଗମ୍ଭୀରାରେ କୁଶ ମସିଣାରେ ଗୁହାରିଆ ପଡ଼ିଛନ୍ତି ।

ଉପସ୍ଥିତ କବିତା ଗଜପତି ମହାରାଜା ଓ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ସ୍ବପ୍ନ-ଆଳାପ ।

ଉତ୍ତର କୁହୁକ : ବାଇଗଣ ବାରି

🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂🌿🍂

🌹 ରାଜା ଉବାଚ 🌹

ଭିତର ଗାୟେଣୀ ଅବା ବାହାର ଗାୟେଣୀ

ଶ୍ରୀବତ୍ସ ଏ' ଖଣ୍ଡଶାଳ ପ୍ରାସାଦେ ଆପଣା

ତୁମ୍ଭେ ଯଦି ପସନ୍ଦ କଲନି

ହେ ମୋ'ର ପରମ ପ୍ରଭୁ , ମୋତେ କହିଲନି ?

ମାଳିନୀ ଅଳସ ତୀରେ ମାଧବୀର ମହକିତ କୁଞ୍ଜେ

ଟିକେନାକୁ ପଣା ଲାଗି ନିଦାଘର ସଞ୍ଜେ

ଅଥବା ଚନ୍ଦନ ଗନ୍ଧ ଆକୁଳ ମଧ୍ଯାହ୍ନେ

ଯେ ଗିରି ତୋ' ପ୍ରେମେ ନାରୀ ସେ' ବନ୍ତର କାନ୍ତ ଉପବନେ

ନତୁବା ଏ' ମହୋଦଧି ସୁବର୍ଣ୍ଣ ବେଳାରେ

ଚନ୍ଦନପୁରେ ବା ତୁମ୍ଭ ସ୍ନାହାନ ତଡ଼ାଗେ

ଅତ୍ୟନ୍ତ ସରାଗେ

ଅଥବା ଏ' ନଭଶ୍ଚୁମ୍ବୀ ପ୍ରାସାଦର ଶୀର୍ଷ ଚନ୍ଦ୍ରଶାଳେ

ଆଜ୍ଞା ମାତ୍ରେ ରଙ୍ଗସଭା ବସିଥାନ୍ତା ହେଳେ

ଯମକାଦି ଅଳଙ୍କାର ଶବ୍ଦ ଯାଦୁ ଜାଲ

ସ୍ବର ତାଳ ଲୟର ଯେ କୁହୁକ ସଂଗୀତ

କବିସୂର୍ଯ୍ଯ କବିଚନ୍ଦ୍ର ଗାୟକସମ୍ରାଟ

ଇଚ୍ଛା ମୁତାବକ

ଛାମୁରେ ପରଷିଥାନ୍ତେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣିଥାନ୍ତ ,

ଏ' ଦାସେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ କରି ଆହେ ଜଗନ୍ନାଥ ॥

ମୋ' ଚିନ୍ତା ବଢ଼ାଇ କିନ୍ତୁ ଆଜିକାଲି ଯାଉଅଛ ହେରି

ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗକୁ କଷ୍ଟ ଦେଇ ସେ କାହାର ବାଇଗଣ ବାରି !

କନକିତ ଖଣ୍ଡୁଆରେ ବାଇଗଣ ପତ୍ର !!

କଣ୍ଡୁ ହୁଏନାହିଁ କିବା

କେମନ୍ତେ ସହୁଛ ପ୍ରଭୁ ହେ କୋମଳଗାତ୍ର ?

🌹 ଶ୍ରୀ ମହାପ୍ରଭୁ ଉବାଚ 🌹

ରାଜା , ତୋ'ର ବ୍ଯାକୁଳତା ଚିନ୍ତା ଅକାରଣ

ଲୋଡ଼ା ନାହିଁ ଚନ୍ଦ୍ରଶାଳା ଅଥବା ତୋ' ବଲ୍ଲଭ ଉଦ୍ଯାନ,

ଭକତର ପ୍ରେମେ ମାତି ଜାଣିନାହୁଁ କିବା

ରଚିପାରୁ ଆମ୍ଭେ ଦୁହେଁ ଘମାଘୋଟ କାଞ୍ଚି ଅଭିଯାନ ?

ବାବଦୂକ ଶିରୋମଣି କବିକୁଳ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅବା ଚନ୍ଦ୍ର

ପ୍ରତିଷ୍ଠାଲୋଲୁପ ହାୟ ଗର୍ଦ୍ଦଭର ଦଳ

ଶୁଦ୍ଧ ତୋଷାମୋଦେ ରାତ୍ରିଦିନ

ସେ ତୋହର ରଚୁଥାନ୍ତୁ ପ୍ରମୋଦବିଧାନ ।

ସେମାନଙ୍କ ଅଳଂକାର ସ୍ବରତାଳ ତୋ' କଥିତ କୁହୁକ ସର୍କଷ -

ମୋତେ ଲାଗେ ବାଇଗଣ ପତ୍ର କିବା ଛାର

ବାଇଡଙ୍କ ଠାରୁ ବଳି ଅଧିକ କର୍କଶ !😀

ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣପ୍ରେମରେ କାନ୍ଦେ ? ଏଡ଼େ ତା' ବହପ !! -

ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ଜାଳେ ଯେବେ ଲୁହର ମହକ

କା' ଆଗେ କାନ୍ଦିବ ଆଉ ନିର୍ମାଖୀ କୁଆଁରୀ

ତା' ପ୍ରେମର ସାକ୍ଷୀ ଏକା ବିଜନ ତା' ବାଇଗଣ ବାରି ।

ଘନନୀଳ ସେହି ସବୁ ବାଇଗଣ ଫଳେ

ଆମ୍ଭର ବିରହ-ନିଆଁ ତା' ମନେ ବା ଲଗାନ୍ତି ନିରୋଳେ !

ସ୍ବରତାଳବନ୍ଧହୀନ ତା' କଣ୍ଠର ଭିଜା ଭିଜା ସ୍ବରେ

ଶ୍ରୀ ଗୀତଗୋବିନ୍ଦ ସଙ୍ଗେ ମୁକ୍ତା ଯେବେ ଝରେ

ସେ ଆହ୍ଲାଦେ ରୋମାଞ୍ଚିତ ବାଇଗଣ ବାରି

କଣ୍ଡୁମୁକ୍ତ ରସସିକ୍ତ ସତେ ଅବା ତୁଳସୀ ମଞ୍ଜରୀ

ସେ ସଂଗୀତେ ସମାହିତ ଗାନ୍ଧର୍ବର ଉତ୍ତର-କୁହୁକ

ସେ କୁହୁକ କବଳରେ ବନ୍ଧା ପଡ଼େ ମୁହିଁ

ତା' ସନ୍ଧାନେ ଅଧୀର ମୁଁ ଦୁରନ୍ତ ଧାବକ ॥

🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿

ବିଶେଷ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ଯ :

ଏ' ଘଟଣା ପରେ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗକୁ କଷ୍ଟ ନହେବା ମାନସରେ , କେହି ଭକ୍ତ ଅସ୍ଥାନରେ ଶ୍ରୀଗୀତଗୋବିନ୍ଦ ଗାୟନ ନ କରିବା ପାଇଁ ଦରଦୀ ଗଜପତି ଡେଙ୍ଗୁରା ଦିଆଇଲେ ।

ପାଦଟୀକା :

ମାଳିନୀ ଅଳସ ତୀରେ : ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବଡ଼ଶଙ୍ଖ ଦେଇ ଏକଦା ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିବା ନଦୀ । ରାଣୀ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଦେବୀ ତାହାକୁ ବାଲି ପକାଇ ପୋତାଇବାରୁ ଲୋକମୁଖରେ ' ଶରଧା ବାଲି ' ଶବ୍ଦ ରହି ଯାଇଛି।

ଯେ ଗିରି ତୋ' ପ୍ରେମେ ନାରୀ ସେ' ବନ୍ତ :

ଗିରିନାରୀବନ୍ତ , ପୂର୍ବରୁ ସେଠାରେ ମନୋରମ ନିର୍ଜନ ଚନ୍ଦନ ବନ ଥିଲା। ବର୍ଦ୍ଧମାନ ଜନଗହଳି ଓ ତଜ୍ଜନିତ ଗୃହନିର୍ମାଣ ଏଇ ମାତ୍ର ଦୁଇଟି ଦଶନ୍ଧିରେ ହରିନେଲା ଚନ୍ଦନ ସହିତ ସେ ଅଞ୍ଚଳର କିଆଫୁଲ ଓ ନୀଳକଇଁର ସୁଗନ୍ଧ । ଛଅ ଦଶନ୍ଧି ତଳେ ଜଣେ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ସଦ୍-ବୁଦ୍ଧି ହେତୁ ଏବେ ଅଳ୍ପ କିଛି କାଜୁ ଫୁଲର ସୁଗନ୍ଧ ବଞ୍ଚି ରହିଛି । ବ୍ରହ୍ମାବଧୂତ ତୋତାପୁରୀ ବାବାଙ୍କ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଉପସ୍ଥିତି ହେତୁ ସେହି ସ୍ଥାନ ଅଦ୍ୟାବଧି ଧ୍ଯାନ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁକୂଳ ରହିଛି । ଗାଲମାଧବ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କଲାବେଳେ ଖୋଳା ଯାଇଥିବା ବାଲି ସବୁ ପଡ଼ି ସେ ବନ୍ତଟି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଲୋକୋକ୍ତି ରହିଛି ।

ଉତ୍ତର କୁହୁକ - ପରବର୍ତ୍ତୀ କୁହୁକ ,

ଏଠାରେ କବିତାର ଶବ୍ଦ ଗ୍ରଥନ, ଯମକାଦି ଅଳଙ୍କାର ଆଉ ସ୍ବର ତାଳ ଲୟ ଆଦିର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ହେତୁ ସଂଗୀତରେ ଜନ୍ମୁଥିବା କୁହୁକର 'ପରବର୍ତ୍ତୀ କୁହୁକ' କୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି। ସାଧାରଣ ଶ୍ରୋତା ସ୍ବରତାଳାଦିଜନିତ କୁହୁକରେ ଆଚ୍ଛନ୍ନ ରହୁଥିବା ବେଳେ କଦବା କ୍ବଚିତ୍ ସୁକୃତିମାନ୍ ଈଶ୍ଵରାର୍ପିତ ବ୍ଯକ୍ତି ସଂଗୀତର ପରବର୍ତ୍ତୀ କୁହୁକ ଆପଣା ପ୍ରାଣସତ୍ତାରେ ଆବିଷ୍କାର କରି ପାରନ୍ତି ଆଉ ତା' ସହିତ ଏକାତ୍ମ ହୋଇ ବୁଡ଼ି ଯାଆନ୍ତି। କହିବା ବାହୁଲ୍ଯ, ବାଇଗଣ ବାରି ରେ ସସଂଗୀତ ଅଶ୍ରୁମୋଚନ କରୁଥିବା ସେ ପଲ୍ଲୀବାଳିକାଟିର ସେହି ସଂଗୀତୋତ୍ତର ଭାବଦଶା ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଏଡ଼େ ବିହ୍ଵଳ କରି ଦେଉଥିଲା ଯେ କୋଟି କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ କୋଟି କୋଟି ବାଗ୍‌ଦେବୀଙ୍କ ସଂଗୀତ ସୁଖରେ ଆପ୍ଯାୟିତ ସ୍ବୟଂ ମହାପ୍ରଭୁ ସୁଦ୍ଧା ବାଇଗଣ ବାରି ମଧ୍ୟରେ ଆନମନା ହୋଇ ସେ ଝିଅଟିର ଅନୁଗମନ କରୁଥିଲେ । କଣ୍ଡୁପତ୍ର ବାଇଗଣ ବାରିଟି ମାନ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସତେ ଯେପରି ସ୍ନିଗ୍ଧ ଏକ ସୁଖସ୍ପର୍ଶ ତୁଳସୀ ବନ ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା !

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹