ଉପକ୍ରମ:

ଭାରତର ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓଡ଼ିଶା ଏହାର ପାରମ୍ପାରିକ କଳା ଏବଂ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଚମତ୍କାର ଭାବରେ ବୁଣା ଯାଇଥିବା ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ତିହ୍ୟର ଗର୍ବ କରିଥାଏ । ଏହି ସାଂସ୍କୃତିକ କଳାର ରତ୍ନ ମଧ୍ୟରେ ଓଡିଆ ଲୋକକଳାର ଜୀବନ୍ତ ଜଗତ ଅଛି, ଏହି ଅଞ୍ଚଳର କଳାତ୍ମକ ଉତ୍ସାହ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିବିଧତାର ପ୍ରମାଣ ।

ପଟ୍ଟଚିତ୍ର: ଅଙ୍କନ କ୍ଷେତ୍ରର

ଓଡିଆ ଲୋକକଳାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରୂପ ହେଉଛି ପଟ୍ଟଚିତ୍ର, ପାରମ୍ପାରିକ ଚିତ୍ରକର ଢଙ୍ଗ ଯାହା ପୁରୀର ମନ୍ଦିରରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା । ପଟ୍ଟଚିତ୍ର, ଅର୍ଥାତ୍ "କପଡା ଚିତ୍ର", ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର କରି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ କପଡା ଉପରେ ଜଟିଳ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ପୈରାଣିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ଧାର୍ମିକ କାହାଣୀ ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ ଜୀବନର ଦୃଶ୍ୟ ଚିତ୍ରିତ କରେ, ଚାକ୍ଷୁଷ ମାଧ୍ୟମରେ କାହାଣୀ କାହାଣୀରେ କଳାକାରଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ଦର୍ଶାଏ ।

ଗୋଟିପୁଅ ନୃତ୍ୟ: ଉତ୍ସାହପୂର୍ଣ୍ଣ ଆନ୍ଦୋଳନ

ଗୋଟିପୁଅ,ଓଡ଼ିଶାର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟରେ ଭରା ପାଥୁଆ ପତଙ୍ଗ ଜାଗୀର ଗୀତ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଶୈଳୀର ମୂଳ ଆଧାର । ଯୁବକ ଯୁବତୀ ମାନଙ୍କ ଭଳି ପୋଷାକଧାରୀ ଯୁବତୀମାନେ ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି, ଏହି ନୃତ୍ୟକୁ ସଙ୍ଗୀତର ଧୂନ୍ ରେ ପାଳନ କରନ୍ତି । ପ୍ରେତ୍ସାହନ ହେଉଛି ସାଂସ୍କୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ, ନୃତ୍ୟ, ଗୀତ ଓ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟନାତ୍ମକ ତତ୍ତ୍ଵ ମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଡିବା ।

ଛଉ ନୃତ୍ୟ: ପ୍ରତିଯୋଗୀତାମୂଳକ କଳା

ଛଉ, ଓଡ଼ିଶାର ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ମୂଳରୁ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ନୃତ୍ୟ, ଯାହାକି ସମରକଳା, ଲୋକ ନୃତ୍ୟ ଓ ନାଟକ ଆଦିର ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଅଟେ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସେଲିବ୍ରିଟି ମାସ୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ସହ ଭାରତୀୟ ମହାକାବ୍ୟର ସୃଜନଶୀଳ କାହାଣୀ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ପ୍ରତିଯୋଗୀତାମୂଳକ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଢ଼ଙ୍ଗି ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ପ୍ରତିଯୋଗୀତାମୂଳକ ଲୋକ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରିଥାନ୍ତି।

ରଘୁରାଜପୁର: ଐତିହ୍ୟ ଗ୍ରାମ

ପୁରୀ ନିକଟସ୍ଥ ରଘୁରାଜପୁର ଗାଁରେ ପଟ୍ଟଚିତ୍ର ଓ ଗୋଟିପୁଅ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରି ଆସିଛନ୍ତି । ସମଗ୍ର ଗ୍ରାମ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ଜୀବନବାକ୍ଷ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରକୁ ଦୁଇ ଗୁଣା କରିବା ଭଳି କଳା ଷ୍ଟୁଡିଓ । ରଘୁରାଜପୁର ଜରିଆରେ ପରିଚାଳିତ ଯାତ୍ରା ଏପରି ଏକ ଖୋଲା ଆକାଶ କଳା ଗାଲରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ଯେଉଁଠି କୁଶଳୀ କାରିଗରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମୁନିବଙ୍କୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିପାରିବେ।

ସମ୍ବଲପୁରୀ ବସ୍ତ୍ର: ସମନ୍ୱିତ

ଓଡ଼ିଶୀ କଳା ସମେତ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକ କଳା, ସଂସ୍କୃତି ଓ ଲୋକ କଳା ପ୍ରଦର୍ଶନ ଯୋଗୁଁ ଗୋଟିଏ ଅତି ସୁନ୍ଦର ସ୍ଥାନ ପାଇଛି। ତୋକ୍କ, ଜୀବନ୍ତ ରଙ୍ଗ, ସମ୍ବଲପୁରୀ ଶାଢୀ, ବୟନଶିଳ୍ପ ଆଦି ପୋଷାକ ଏବଂ ବୟନଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ନିର୍ମିତ ପୋଷାକ ଓ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ସମ୍ବଲପୁରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଏ।

ଦଣ୍ଡ ନୃତ୍ୟ: ସାର୍ବଭୌମ ଅଗ୍ରଣୀ କଳା

ପାରମ୍ପରିକ ସାମରିକ କଳାର ପ୍ରଦର୍ଶନ ଏହି ଅବସରରେ କରାଯାଏ । ଏହି ନାଟକ ହେଉଛି ଆବେଗଭରା ପରିବେଷଣ, ବୃତ୍ତଚିତ୍ର ଖେଳ, ନାଟକ ଓ ଚିତ୍ତବିନୋଦନ ସଙ୍ଗୀତ ପରିବେଷଣ। ଦଣ୍ଡ ନାଟ ଏକ କଳାତ୍ମକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଓଡ଼ିଶାର ସାମରିକ ପରମ୍ପରାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ।

ଉପସଂହାର:

ଓଡିଆ ଲୋକକଳା କେବଳ ଏହି ଅଂଚଳର ସାଂସ୍କୃତିକ ସମୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ନାହିଁ ବରଂ ଏହା ଅତୀତ ଓ ବର୍ତମାନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସେତୁ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ପଟ୍ଟଚିତ୍ରର ସଂଗରୋଧା ମଠରେ ପାଳନ , ଗୋଟିପୁଅ ନୃତ୍ୟର ଜୀବନ୍ତ ଚିତ୍ର ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ପାରମ୍ପରିକ କଳା ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରେ । ଏହି ଲୋକକଳାକୁ ପାଳନ କରିବା ଓ ପରମ୍ପରାକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ନିଜର କୁଶଳୀ କାରିଗରମାନଙ୍କ ହାତରେ ଖବର ଓ ଭାବନାର ପ୍ରଚାର କରୁଛି । ତା’ହେଲେ ସାଂସ୍କୃତିକ ସ୍ୱାର୍ଥପର ରକ୍ଷା ତଥା ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ଜୀବନ୍ତ ହୋଇ ରହିବ ।

ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକକଳା

ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ଜୀବନ୍ତ ଉଦାହରଣ