କୁମାର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଓ ଗଜଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା।

ପଦ୍ମନାଭ ପ୍ରିୟଂ ଦେବୀ ପଦ୍ମକ୍ଷୀଂ ପଦ୍ମବାସୀନି
ପଦ୍ମବକ୍ତ୍ରାଂ ପଦ୍ମହସ୍ତାବନ୍ଦେ ପଦ୍ମ ମହନିର୍ଶିମ୍।

ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶରେ, ଓଡ଼ିଆ ମାଟିରେ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ପାଳନର ପ୍ରଥା କେଉଁ ଆବୋହମାନ କାଳରୁ ରହିଆସିଛି। ଆମେ ଓଡ଼ିଆ ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସର ସହିତ ଦେବାଦେବୀମାନଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥାଉ। ବର୍ଷର ପ୍ରତି ମାସରେ କିଛି ନା କିଛି ପର୍ବ ପଡ଼ିଥାଏ ।ଶରତ ଋତୁ 'ତ ପାର୍ବଣକୁ ସାଙ୍ଗରେ ଧରି ଧରାବତରଣ କରେ ।ଆଶ୍ୱିନ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମାକୁ ଆମେ କୁମାର ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ରୂପେ ପାଳନ କରିଥାଉ ।ଏହି ଦିନ କୁମାରୀ କନ୍ୟାମାନେ , ଚନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କର ଉପାସନା କରିଥାନ୍ତି।ଏହି ଦିନ ଗଜଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ମଧ୍ୟ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ ।ଓଡ଼ିଶାର ପୁରପଲ୍ଲୀରେ ସହର ବଜାର ସବୁଆଡ଼େ ପରିଷ୍କାର ଦିଶୁଥାଏ ।ଘରେ ଘରେ ତୁଳସୀ ଚଉରା ମୂଳକୁ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଇଥାଏ। ଗାଁ ମୁଣ୍ଡର ଚୌତୁରା ହେଉ କି ଗୋଟେ ବଡ଼ ଜାଗା ସଫା କରି ଝିଅମାନେ ଦଶହରା ଦିନରୁ ରାତିରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଖେଳ ଖେଳିଥାନ୍ତି ।ଛୋଟ ପିଢ଼ାରେ ଗୋବରର ଠାକୁର କରି କୁମାରପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଗୀତ ଗାଇ ବିଭିନ୍ନ ବିଭିନ୍ନ ମଜା ମଜଲିସ କରିଥାନ୍ତି।
ପାଳଭୂତ ତ ଏ ସମୟର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ହୋଇଥାଏ। ଦେହ ସାରା ପାଳ ବାନ୍ଧି ମୁହଁରେ ମୁଖା ମୁଣ୍ଡରେ ପଗଡ଼ି ବାନ୍ଧି ପାଳଭୂତ ସଭିଁଙ୍କ ଘର ବୁଲି ଆସେ। ପିଲାଠୁ ବୁଢ଼ା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତେ ଏହି ଦୃଶ୍ୟର ଆନନ୍ଦ ନେଇଥାନ୍ତି।
କୁମାର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନରେ ବିଶେଷ କରି ଚନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କର ଉପାସନା କରାଯାଏ।ଜହ୍ନି ଓଷା କରୁଥିବା ଝିଅମାନେ ମାସକ ଆଗରୁ ସାତ୍ତ୍ୱିକ ଆହାର ଗ୍ରହଣ ପୂର୍ବକ ବହୁ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ବ୍ରତ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି ।ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ଦିନ ଏହି ବ୍ରତର ଶେଷ ଦିନ ହୋଇଥାଏ ।ପ୍ରଭାତରୁ ଉଠି ଶୁଦ୍ଧପୂତ ହୋଇ କୁଲାରେ ଖଇ ସାତ ପ୍ରକାର ଫଳ ଧୂପ ଦୀପ ଦେଇ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପଞ୍ଚଉଚାର ପୂଜା କରି ,ଖଇ ଆଞ୍ଜୁଳି ଟେକିଥାନ୍ତି। ଦିନସାରା ଉପବାସ କରି ରାତିରେ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି ।ଚଉରାମୂଳ ସଫା କରି ଚିତା ପକାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କୁ।ନୈବେଦ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରି ବନ୍ଦାପନା କଲାପରେ ଯାଇ ,ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ।ଚାନ୍ଦଚକଟା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସାଙ୍ଗସାଥୀ ହୋଇ ଭୋଗ ବାଣ୍ଟି ଖାଇଥାନ୍ତି ।ଝିଅମାନଙ୍କ ସହିତ ବିବାହିତା ମହିଳାମାନେ ମଧ୍ୟ ସେହି ପୂଜାରେ ରହିଥାନ୍ତି ।ଖଇ ଆଞ୍ଜୁଳି ଦେଲାବେଳେ ଭାଉଜ ନଣନ୍ଦମାନଙ୍କ ହାତରେଖଇଭରୀ ତା ପରେ ଶ୍ରୀଫଳ , ଗୁଆ ,କଦଳୀ ଆଖୁ ଆଦି ଦେଇ ଥର ଥର କରି ଆଞ୍ଜୁଳି ଟେକିଥାଏ ।ଶେଷରେ ଚନ୍ଦ୍ର ବନ୍ଦାପନା ହୁଏ କଷିକାକୁଡ଼ରେ ଦାନ୍ତ ଘଷି ଝିଅମାନେ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ଶଙ୍ଖଳହୁଳି ଶବଦ ରେ
ସର୍ବତ୍ର ଆନନ୍ଦ ମୁଖରିତ ହୋଇଯାଏ।

କୁମାରପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ଦିନରେ ମାତା ଗଜଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ପୂଜା ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ ।ପୁରାଣ ପୃଷ୍ଠା ଲେଉଟାଇଲେ ଦେବ ଦାନବଙ୍କ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନର କଥା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ସେହି ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନରୁ ଅନେକ ଦୁର୍ମୂଲ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟମାନ ମିଳିଥିଲା ।ସେହି ସମୟରେ ଆଦ୍ୟାଶକ୍ତି ଜଗତଜନୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଆବିର୍ଭୂତ ହୋଇଥିଲେ।ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ସହଧର୍ମିଣୀ ଓ ସାଗର ତନୁଜା ମାତାଙ୍କର ଜନ୍ମଦିନ ଭାବରେ ଏହି ଦିନ ତାଙ୍କର ପୂଜା କରାଯାଏ ।ଏହି ପୂଜାରେ ମାତାଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଦୁଇଟି ଗଜହସ୍ତୀ ଜଳାଭିଷେକ ମୁଦ୍ରାରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଥିବାର ଦେଖାଯାଏ ।
।ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ହେଉଛନ୍ତି ଧନ ସମ୍ପଦ ଭୌଭାଗ୍ୟ ସୁଖ ସମୃଦ୍ଧି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ଦେବୀ।ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଶତଦଳ ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ ପଦ୍ମ ଉପରେ ଅଭୟ ,ଙବରଦାମୁଦ୍ରାରେ ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ଅଭୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।ପୁରାଣରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଅନେକ ରୂପର ବଦଳ ରହିଛି ହେଲେ ଆମ୍ଭେମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଧନଲକ୍ଷ୍ମୀ ,ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ବିଜୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ,ଗଜଲକ୍ଷ୍ମୀ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥାଉ।
ମାର୍ଗଶୀର ମାସରେ ଓଡ଼ିଆ ଘରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା ବ୍ରତ କରାଯାଏ ।ଯାହାକୁ ଆମେ ମାଣବସା ଗୁରୁବାର ମଧ୍ୟ କହିଥାଉ ସାରା ଭାରତରେ ଦୀପାବଳି ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଗଣେଶଙ୍କର ପୂଜା ପରମ୍ପରା ରହିଛି।କୁମାରପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ଦିନ ଚନ୍ଦ୍ର ପୂଜାର ପରମ୍ପରା କିଛି ସ୍ଥାନରେ ଅଛି ଯେଉଁ ସେଠାରେ ସେମାନେ ଉପବାସ ରହି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପଞ୍ଚ ପୂଜାର ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି ଧଳା ଚାଉଳରେ ଧଳା ଖିରି କ୍ଷୀର ଚିନି ଦେଇ ଧଳା କ୍ଷିରି କରି ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ ସେହି କ୍ଷିରିକୁ ଚନ୍ଦ୍ରକିରଣ ପଡ଼ୁଥିବା ସ୍ଥାନରେ ରାତିସାରା ରଖି।ପରଦିନ ଖାଇଥାନ୍ତି ।କୁମାର ପୂର୍ଣ୍ଣମୀରେ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କର ଶୁଭ କିରଣ ତଳେ କିଛି ସମୟ ବସିଲେ ବା ଚନ୍ଦ୍ରକିରଣରେ ଆମ ଶରୀରକୁ ହରିୟ ଉପରେ ପଡ଼ିଲେ ବହୁ ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା ମିଳିଥାଏ ବୋଲି ପୌରାଣିକ ମତବାଦ ଅଛି।

ଲିଳା ମୟୀ ଦାଶ
କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା
।

କୁମାର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା

gajalakhsmi puja