ଦିପାବଳିର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସର ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ପ୍ରତିପଦା ତିଥିରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଏହି ଉତ୍ସବକୁ 'ଅନ୍ନକୂଟ' ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥାଆନ୍ତି। ଏହା ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଲୀଳାର ସ୍ମୃତିରେ ପାଳିତ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ପର୍ବ। ଏହି ଲୀଳା କେବଳ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ଭକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏଥିରେ ପ୍ରକୃତି, ବିଶ୍ୱାସ ଓ ମାନବୀୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଗଭୀର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସନ୍ଦେଶ ନିହିତ ରହିଛି।

ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ: ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଅହଂକାର ଓ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଲୀଳା

ପୌରାଣିକ କଥା ଅନୁସାରେ, ବ୍ରଜବାସୀଗଣ ଭଲ ବର୍ଷା ଓ ଫସଲ ଲାଭ ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦେବରାଜ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏକଦା ବାଳକ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏହି ପରମ୍ପରାକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ। ସେ ବ୍ରଜବାସୀଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ନ ପୂଜି ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତକୁ ପୂଜା କରିବା ଉଚିତ୍, କାରଣ ଏହି ପର୍ବତ ତାଙ୍କ ଗାଈମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଘାସ, ଚରାଗାଈ ପାଇଁ ପଡିଆ ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ଜୀବନଧାରଣର ଆଧାର ସ୍ୱରୂପ।

ସମସ୍ତେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ମାନିଲେ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଖାଦ୍ୟ, ଫଳ ଓ ଶସ୍ୟ ସହିତ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତର ପୂଜା ଆରମ୍ଭ କଲେ। ଏହା ଶୁଣି ଇନ୍ଦ୍ର କ୍ରୁଦ୍ଧ ହୋଇଗଲେ। ତାଙ୍କର ଅହଂକାର ଆହତ ହେଲା। କ୍ରୋଧାନ୍ୱିତ ହୋଇ ସେ ବ୍ରଜ ଉପରେ ମୁସଳଧାରା ବର୍ଷା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ, ଯାହା ଫଳରେ ସମଗ୍ର ଅଞ୍ଚଳ ବନ୍ୟାରେ ଭାସିବାକୁ ଲାଗିଲା।

ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବିପଦରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ କନିଷ୍ଠା ଆଙ୍ଗୁଳିରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତକୁ ଉଠାଇ ଛତ୍ର ପରି ଧରିଲେ। ସାତ ଦିନ ଧରି ସେହି ପର୍ବତକୁ ଉପରେ ଉଠାଇ ଧରି ରଖିଲେ ଏବଂ ସମସ୍ତ ବ୍ରଜବାସୀ, ତାଙ୍କର ଗୋ-ଗୋପାଳ ଓ ଜନତା ପର୍ବତ ତଳେ ନିରାପଦରେ ରହିଲେ। ଏହି ଦିବ୍ୟ ଲୀଳା ଦେଖି ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଅହଂକାର ଚୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲା ଏବଂ ସେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମହିମା ବୁଝିପାରିଲେ ଓ ବର୍ଷା ବନ୍ଦ କରିଦେଲେ।

ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାର ଆରମ୍ଭ

ଏହି ଘଟଣା ପରଠାରୁ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାର ପ୍ରଥା ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ଲୋକେ ଏହି ଦିନ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତକୁ ପୂଜା କରନ୍ତି ଏବଂ ନାନାପ୍ରକାରର ରନ୍ଧା ଖାଦ୍ୟ, ମିଠାଇ ଓ ଅନ୍ନର ଭୋଗ ଲଗାନ୍ତି। ଏହା ପ୍ରକୃତି ଓ ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶର ଏକ ସଙ୍କେତ।

ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସନ୍ଦେଶ

ଏହି ପୌରାଣିକ ଗାଥା ଆଜିର ଯୁଗରେ ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ:

· ପ୍ରକୃତି ସହ ସମନ୍ୱୟ: ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା ଆମକୁ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଶିଖାଏ। ପର୍ବତ, ନଦୀ, ମୃତ୍ତିକା ଓ ବନ୍ୟଜୀବନ ଆମ ଜୀବନର ଆଧାର। ଏହି ପର୍ବ ପ୍ରକୃତିର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆମକୁ ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ ଶିଖାଏ।

· ଅହଂକାରର ବିନାଶ: ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଅହଂକାର ଓ ତାହାର ପରିଣତି ଆମକୁ ଶିଖାଏ ଯେ ଅହଂକାର ମନୁଷ୍ୟର ପତନର କାରଣ। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ଲୀଳା ମାଧ୍ୟମରେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରକୃତ ଶକ୍ତି ନିହିତ ରହିଛି ନମ୍ରତା ଓ ଭକ୍ତିରେ।

· ବିଶ୍ୱାସ ଓ ଭକ୍ତିର ଶକ୍ତି: ବ୍ରଜବାସୀଙ୍କ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପ୍ରତି ଅଟଳ ବିଶ୍ୱାସ ଥିଲା। ତାଙ୍କ ବାଣୀ ଅନୁସାରେ ଚାଲି ସେମାନେ ଏକ ଅସମ୍ଭବ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳ ହେଲେ। ଏହା ପ୍ରମାଣିତ କରେ ଯେ ସତ୍ ଭକ୍ତି ଓ ବିଶ୍ୱାସ ଦ୍ୱାରା କୌଣସି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅସାଧ୍ୟ ନୁହେଁ।

· ସାମୁଦାୟିକ ସଂହତି: ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା ସାମୁଦାୟିକ ଏକତାର ପ୍ରତୀକ। ଏହି ଦିନ ସମସ୍ତେ ମିଶି ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା କରନ୍ତି, ମିଳିମିଶି ଅନ୍ନକୂଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏକାଠି ଭୋଜନ କରନ୍ତି। ଏହା ସାମାଜିକ ସମରସତା ଓ ସହଯୋଗିତାକୁ ବଢ଼ାଇଥାଏ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୁଗରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା

ଆଜିର ଯୁଗରେ, ଯେତେବେଳେ ପରିବେଶ ସଙ୍କଟ, ସାମାଜିକ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତା ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅହଂକାର ବଢ଼ିଚାଲିଛି, ସେତେବେଳେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାର ସନ୍ଦେଶ ଆହୁରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଉଠିଛି। ଏହା ଆମକୁ ପ୍ରକୃତି ସହ ସହଜୀବନ ଯାପନ, ସାମୁଦାୟିକ ଏକତା ଓ ଅହଂକାର ତ୍ୟାଗ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ।

ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ଲୀଳା କେବଳ ଏକ ଧାର୍ମିକ ଉତ୍ସବ ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ଜୀବନଦର୍ଶନ। ଏହା ଆମକୁ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା, ବିଶ୍ୱାସର ଶକ୍ତି ଏବଂ ସାମୁହିକ ଭାବନାରେ ବାସ କରିବାକୁ ଶିଖାଏ। ଆସୁନ୍ତୁ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାରେ, ଆମେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଏହି ଦିବ୍ୟ ସନ୍ଦେଶକୁ ଆତ୍ମସାତ୍ କରିବା ଏବଂ ଆମ ଜୀବନରେ ଏହାକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା।

!! ସୁଶାନ୍ତ କୁମାର ସାସମଲ

ହନୁମାନ ନଗର ଆସ୍କା ରୋଡ଼

ବ୍ରହ୍ମପୁର ଗଞ୍ଜାମ !!

ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଦିବ୍ୟ ଲୀଳା ଓ ପୌରାଣିକ ମହତ୍ତ୍ୱ

ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଦିବ୍ୟ ଲୀଳା ଓ ପୌରାଣିକ ମହତ୍ତ୍ୱ