ଓଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କର ବାରମାସରେ ତେର ପରବ ମଧ୍ୟରୁ ବିଜୟା ଦଶମୀ ଅର୍ଥାତ୍ "ଅସତ୍ୟ, ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଅଧର୍ମ ବିନାଶର ପର୍ବ l ଏହି ପର୍ବରେ ମା ' ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ l ଏବଂ ଏହି ଦିନରେ ଶ୍ରୀରାମ ରାବଣକୁ ବଧ କରିଥିଲେ ତେଣୁ ଏହାକୁ ବିଜୟାଦଶମୀ ବୋଲି କୁହାଯାଏ l

                 ନବରାତ୍ରିର ଶେଷଦିନରେ ବିଜୟାଦଶମୀ ବା ଦଶହରା ପାଳନ କରାଯାଏ l ନବରାତ୍ରିରେ ନଅ ଦିନ ଧରି ମା ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ନଅ ରୂପକୁ ପୂଜା କରାଯାଏ l ଏହି ନଅ ଦେବୀଙ୍କୁ ନବଦୁର୍ଗା କୁହାଯାଏ l ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ନୂଆ ନୂଆ ରୂପକୁ ପୂଜା କରାଯାଏ l ସେହି ନବ ଦେବୀଙ୍କର ନଅ ଗୋଟି ନାମ ଥାଏ ଏବଂ ସେହି ନବ ଅବତାର ର ଉତ୍ପତି ଭିନ୍ନ ହୋଇ ଥାଏ l

   ମା ଶୈଳପୁତ୍ରୀ *
ନବଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପ୍ରଥମ ରୂପ। ନବରାତ୍ରିର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ମାଙ୍କ ପୂଜା କରାଯାଏ। "ଶୈଳ" ର ଅର୍ଥ ପର୍ବତ ଏବଂ "ପୁତ୍ରୀ" ର ଅର୍ଥ କନ୍ୟା। ଏହିପରି, ମା'ଙ୍କୁ ପର୍ବତରାଜ ହିମାଲୟଙ୍କ କନ୍ୟା ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ସେ ପାର୍ବତୀ ଓ ସତୀଙ୍କ ରୂପରେ ପରିଚିତ।
          ସତୀ ନିଜ ପିତା ଦକ୍ଷଙ୍କ ଯଜ୍ଞକୁ ଅନାଗତ୍ରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପରେ, ସେଠାରେ ଶିବଙ୍କୁ ଅପମାନ ହୋଇଥିବାରୁ ଅଗ୍ନିକୁଣ୍ଡରେ ଆତ୍ମବଳି ଦେଇଥିଲେ। ପରେ ସେ ଶୈଳପୁତ୍ରୀ ରୂପେ ହିମାଲୟଙ୍କ କନ୍ୟା ଭାବରେ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ।
           ମା'ଙ୍କ ଦକ୍ଷିଣ ହସ୍ତରେ ତ୍ରିଶୂଳ (ତ୍ରିଶୁଳ)। ବାମ ହସ୍ତରେ କମଳ ଫୁଲ। ସେ ବୃଷଭ (ନନ୍ଦୀ) ଉପରେ ବିରାଜମାନ। ମା' ଶୈଳପୁତ୍ରୀ ଶୁଦ୍ଧତା, ଧୀରତା ଓ ଅଟଳତାର ପ୍ରତୀକ। ବୃଷଭ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ଧୀରତାର ପ୍ରତୀକ।ତ୍ରିଶୂଳ ସତ୍ୟ, ଧର୍ମ ଓ ନ୍ୟାୟର ସୁରକ୍ଷା। କମଳ ପବିତ୍ରତା ଓ ସଫଳତାର ସୂଚକ।

     ମା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣୀ*
ନବଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ ରୂପ।ନବରାତ୍ରିର ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ ମା ଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। "ବ୍ରହ୍ମ" ଅର୍ଥାତ୍ ତପସ୍ୟା, ଜ୍ଞାନ, ସତ୍ୟ ଏବଂ "ଚାରିଣୀ" ଅର୍ଥ ଅନୁସରଣ କରୁଥିବା। ସେହିପରି, ମା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣୀଙ୍କୁ ତପସ୍ୟାର ଦେବୀ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
              ମା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣୀ ହିମାଳୟଙ୍କ କନ୍ୟା। ସତୀ ଆଗ୍ନିକୁଣ୍ଡରେ ଆତ୍ମବଳି ପରେ, ସେ ପାର୍ବତୀ ରୂପରେ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ। ପାର୍ବତୀ ଶିବଙ୍କୁ ପତି ଭାବରେ ପାଇବା ପାଇଁ କଠୋର ତପସ୍ୟା କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ନାରଦ ଋଷି।
ସେ ହଜାରେ ବର୍ଷ ଧରି କେବଳ ଫଳ, ପତ୍ର ଓ ଜଳ ସେବନ କରି ତପସ୍ୟା କଲେ। ଏହି କଠୋର ତପସ୍ୟାର ଅନ୍ତରେ ଶିବ ପାର୍ବତୀ ଙ୍କୁ ବିବାହ କଲେ l ଏହି ତପସ୍ୟାଶୀଳୀ ରୂପ ହେଲା ମା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣୀ।
              ମା ' ସହଜ, ଶାନ୍ତ ଓ ଗମ୍ଭୀର ରୂପରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି l
ସେ ଦୁଇଟି ହସ୍ତ ସହିତ ବିରାଜିତ। ଡାହାଣ ହସ୍ତରେ ଜପମାଳା, ଯାହା ଭକ୍ତି, ଧ୍ୟାନ ଓ ଆତ୍ମସମର୍ପଣର ପ୍ରତୀକ। ବାମ ହସ୍ତରେ କମଣ୍ଡଳୁ (ଜଳପାତ୍ର), ଯାହା ସଂୟମ, ସଫଳତା ଓ ପବିତ୍ରତାର ପ୍ରତୀକ। ସେ ଶ୍ୱେତ ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରିଥାନ୍ତି, ଯାହା ଶୁଦ୍ଧତା ଓ ଶାନ୍ତିର ସୂଚକ।
               ଜପମାଳା ଧ୍ୟାନ ଓ ଆତ୍ମଜ୍ଞାନର ସୂଚକ। କମଣ୍ଡଳୁ ସଫଳତା ଓ ପବିତ୍ରତାର ପ୍ରତୀକ। ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କଲେ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ମନୋବଳ, ସାହସ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ l

          ମା ଚନ୍ଦ୍ରଘଣ୍ଟା *
ନବଦୁର୍ଗାଙ୍କ ତୃତୀୟ ରୂପ, ଯିଏ ଶାନ୍ତି, ସାହସ ଓ ନ୍ୟାୟର ପ୍ରତୀକ। ନବରାତ୍ରିର ତୃତୀୟ ଦିନରେ ତାଙ୍କ ପୂଜା କରାଯାଏ। “ଚନ୍ଦ୍ର” ଅର୍ଥ ଚନ୍ଦ୍ରମା, ଏବଂ “ଘଣ୍ଟା” ଅର୍ଥ ଘଣ୍ଟି। ତାଙ୍କ ଲଲା ଟରେ ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ର ଆକୃତିର ଘଣ୍ଟା ରହିଥାଏ, ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ରଘଣ୍ଟା ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
               ସତୀଙ୍କ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ପରେ, ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ଶିବଙ୍କ ସହ ବିବାହ ପାଇଁ ଅସୁରମାନଙ୍କୁ ବିଜୟ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। ସେ ଯୋଦ୍ଧା ରୂପ ଧାରଣ କରି ଅସୁରମାନଙ୍କୁ ବିନାଶ କଲେ। ତାଙ୍କ ଲଲାଟରେ ଥିବା ଚନ୍ଦ୍ର ଘଣ୍ଟାର ଧ୍ୱନି ଦ୍ୱାରା ଦୁଷ୍ଟଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରିଥିଲେ।ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ମା ଚନ୍ଦ୍ରଘଣ୍ଟା ଭାବରେ ପୂଜା କରାଯାଏ l
            ମା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ସୁନ୍ଦର ଓ ଭୟଭୀତକାରୀ ରୂପରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି l ତାଙ୍କର ଦଶ ହସ୍ତ ଅଛି। ପାଞ୍ଚ ହସ୍ତରେ ଅସ୍ତ୍ର-ଶସ୍ତ୍ର ଯଥା ତ୍ରିଶୂଳ, ଗଦା, କମଳ, ତଲୱାର, ଧନୁଷ୍ୟ-ବାଣ। ଅନ୍ୟ ପାଞ୍ଚ ହସ୍ତ ମୁଦ୍ରାରେ, ଯାହା ଆଶୀର୍ବାଦ ଓ ସୁରକ୍ଷାର ପ୍ରତୀକ। ସେ ସିଂହରେ ବିରାଜିତ, ଯାହା ସାହସ ଓ ଶକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ। ତାଙ୍କ ଲଲାଟରେ ଅର୍ଧଚନ୍ଦ୍ର ଆକୃତିର ଘଣ୍ଟା ସ୍ପଷ୍ଟ ଦେଖାଯାଏ। ତାଙ୍କର ମୁଖମଣ୍ଡଳ ସୁନ୍ଦର ଓ କରୁଣାମୟ, କିନ୍ତୁ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଭୟଙ୍କର ଓ କ୍ରୁଧିତ।
           ମା ଚନ୍ଦ୍ରଘଣ୍ଟା ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ସାହସ, ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ଭୟରୁ ମୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି। ଘଣ୍ଟାର ଧ୍ୱନି ଦୁଷ୍ଟଶକ୍ତିଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରେ ଏବଂ ନ୍ୟାୟର ପ୍ରତୀକ। ସିଂହ ସାହସ ଓ ନିର୍ଭୀକତାର ପ୍ରତୀକ।
ଅସ୍ତ୍ର ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଅଧର୍ମର ବିନାଶକ।

      ମା କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା*
ନବଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଚତୁର୍ଥ ରୂପ। ତାଙ୍କୁ "ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୃଷ୍ଟିକାରିଣୀ" ବୋଲି କୁହାଯାଏ କାରଣ ସେ ସମସ୍ତ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ।
ନବରାତ୍ରିର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। “କୁ” ଅର୍ଥ ସାନ, “ଉଷ୍ମ” ଅର୍ଥ ତାପ ଓ “ଆଣ୍ଡ” ଅର୍ଥ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ। ଏହିପରି, କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା ମାନେ "ଏକ ଛୋଟ ହସରେ ସୃଷ୍ଟିର ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ଦେବୀ"।
        ପୌରାଣିକ କଥାନୁସାରେ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ କିଛି ନଥିଲା କେବଳ ଅନ୍ଧକାର ଓ ଶୂନ୍ୟତା। ଏହି ସମୟରେ ମା କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା ସୁମଧୁର ହସ କରିବା ସହିତ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡକୁ ଆଲୋକିତ କରିଥିଲେ।
ତାଙ୍କ ତାପ ଓ ଶକ୍ତିରୁ ସୃଷ୍ଟିର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସେ ସୂର୍ୟମଣ୍ଡଳ ଶକ୍ତିର ମାତା ଭାବରେ ପରିଚିତ। ତାଙ୍କ ଶକ୍ତି ବିନା ସୂର୍ୟ, ପୃଥିବୀ ଓ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀଜଗତ ଅସ୍ତିତ୍ୱରେ ଆସିପାରିବନି l
             ମା କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦିବ୍ୟ ଓ ପ୍ରଭାଶାଳୀ ରୂପରେ ଦେଖାଯାଏ। ତାଙ୍କର ଅଷ୍ଟଭୁଜା (ଆଠଟି ହସ୍ତ) ଅଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ହସ୍ତରେ ବିଭିନ୍ନ ଦିବ୍ୟ ଅସ୍ତ୍ର l କମଳ ଫୁଲ ପବିତ୍ରତାର ପ୍ରତୀକ। ଧନୁଷ୍ୟ ସାହସ। ବାଣ ବିଜୟ। ଚକ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ। ଗଦା ଶକ୍ତି। କମଣ୍ଡଳୁ ସଂୟମ। ଅମୃତ କଳଶ ଜୀବନର ସ୍ରୋତ। ଜପମାଳା ଆତ୍ମଜ୍ଞାନ ଓ ଭକ୍ତି। ସେ ସିଂହରେ ବିରାଜିତ, ଯାହା ଶକ୍ତି, ସାହସ ଓ ନିର୍ଭୟତାର ପ୍ରତୀକ।

ମା ସ୍କନ୍ଦମାତା *
ନବଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପଞ୍ଚମ ରୂପ। ନବରାତ୍ରିର ପଞ୍ଚମ ଦିନରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। “ସ୍କନ୍ଦ” ମାନେ କାର୍ତ୍ତିକେୟ ଯିଏ ଦେବସେନାପତି ଓ ଯୁଦ୍ଧର ଦେବତା। “ମାତା” ମାନେ ଜନନୀ। ସେହିପରି, ସ୍କନ୍ଦମାତା ମାନେ ସ୍କନ୍ଦଙ୍କ ମାତା ମା ପାର୍ବତୀଙ୍କ ମାତୃ ରୂପ।
             ତାରକାସୁର ନାମକ ଅସୁର ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ବିଭୀଷିକାରେ ପକାଇଥିଲା। ତାରକାସୁରଙ୍କୁ କେବଳ ଶିବପୁତ୍ର ହିଁ ବିଜୟ କରିପାରିବେ ବୋଲି ବର ପାଇଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ମା ପାର୍ବତୀଙ୍କର ତପସ୍ୟାର ପରିଣତିରେ, ତାଙ୍କୁ କାର୍ତ୍ତିକେୟ (ସ୍କନ୍ଦ) ଭାବରେ ପୁତ୍ର ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥିଲା। ପରେ ସ୍କନ୍ଦ ତାରକାସୁରଙ୍କୁ ବିନାଶ କରି ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତି ଦେଲେ। ଏହିପରି, ମା ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ସ୍କନ୍ଦମାତା ଭାବରେ ପୂଜା କରାଯାଏ।
           ପାଞ୍ଚଟି ହସ୍ତରେ, ଡାହାଣ ପ୍ରଥମ ହସ୍ତ କମଳ ଫୁଲ। ଡାହାଣ ଦ୍ୱିତୀୟ ହସ୍ତ ଆଶୀର୍ବାଦ ମୁଦ୍ରା। ବାମ ପ୍ରଥମ ହସ୍ତ କମଳ ଫୁଲ। ବାମ ଦ୍ୱିତୀୟ ହସ୍ତ କାର୍ତ୍ତିକେୟ (ସ୍କନ୍ଦ)ଙ୍କୁ କୋଳରେ ଧରିଛନ୍ତି। ମଧ୍ୟମ ହସ୍ତ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷାର ପ୍ରତୀକ। ସେ କମଳ ଫୁଲରେ ବିରାଜିତ। ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମାସନା କିମ୍ବା ପଦ୍ମବାସିନୀ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ମା ସ୍କନ୍ଦମାତା ମାତୃସ୍ନେହ, ସୁରକ୍ଷା, ଶାନ୍ତି ଓ ପ୍ରେମର ପ୍ରତୀକ।

ମା କାତ୍ୟାୟନୀ *
(ନବଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଷଷ୍ଠ ରୂପ ଓ ନବରାତ୍ରିର ଷଷ୍ଠମ ଦିନରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ସେ ଶକ୍ତି, ସାହସ, ନ୍ୟାୟ ଓ ଅସୁରନାଶର ପ୍ରତୀକ। ମାଙ୍କୁ ଯୋଦ୍ଧା ରୂପୀ ଦେବୀ ବୋଲି କୁହାଯାଏ l
             କାତ୍ୟାୟନ ଋଷିଙ୍କର ତୀବ୍ର ତପସ୍ୟାରେ ତାଙ୍କୁ ଏକ କନ୍ୟାରୂପୀ ଦେବୀ ରୂପରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ। ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ କାତ୍ୟାୟନୀ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ମହିଷାସୁର ନାମକ ଦୁଷ୍ଟ ଅସୁରଙ୍କୁ ବିନାଶ କରିବା ପାଇଁ, ତ୍ରିଦେବ – ବ୍ରହ୍ମା, ବିଷ୍ଣୁ ଓ ମହେଶ୍ୱରଙ୍କର ସମସ୍ତ ଦିବ୍ୟ ଶକ୍ତିର ସମନ୍ବୟରୁ ମାଙ୍କ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛନ୍ତି l ସେ ସିଂହବାହିନୀ ଭାବେ ଦୁର୍ଗାଙ୍କର ସବୁଠୁ ଯୋଦ୍ଧା ସ୍ୱରୂପ ଯିଏ ମହିଷାସୁରକୁ ବିନାଶ କରିଥିଲେ l ପାର୍ବତୀ ମାଙ୍କ କାତ୍ୟାୟନୀ ରୂପକୁ ସନ୍ତାନ, ବିବାହ, ସୁଭାଗ୍ୟ ଓ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପୂଜା କରାଯାଏ l ଚାରି ହସ୍ତରେ ପୂଜିତା l ଡାହାଣ ଉପର ହସ୍ତ ଅଭୟ ମୁଦ୍ରା (ଭୟହରଣ)। ଡାହାଣ ତଳ ହସ୍ତ ବରଦାନ ମୁଦ୍ରା (ଆଶୀର୍ବାଦ)। ବାମ ଉପର ହସ୍ତ ତଲୱାର (ଶକ୍ତି ଓ ବିନାଶର ପ୍ରତୀକ)। ବାମ ତଳ ହସ୍ତ ପଦ୍ମ (ଶାନ୍ତି ଓ ଧର୍ମର ପ୍ରତୀକ)।
ସେ ସିଂହରେ ବିରାଜିତ, ଯାହା ସାହସ ଓ ଶୌର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରତୀକ।

         ମା କାଳରାତ୍ରି *
ନବରାତ୍ରିର ସପ୍ତମ ଦିନରେ କାଳରାତ୍ରିଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ସେ ଭୟହରଣୀ, ନିର୍ଭୟତା, ରକ୍ଷା ଓ ଅସୁରନାଶର ପ୍ରତୀକ। ମାଙ୍କ ଏହି ରୂପକୁ “ଶୁଭଙ୍କରୀ” ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ l ରକ୍ତବୀଜ ନାମକ ଦୁଷ୍ଟ ଅସୁରଙ୍କୁ ବିନାଶ କରିବା ପାଇଁ ମାଙ୍କ ଏହି କାଳରାତ୍ରି ରୂପର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା। ରକ୍ତବୀଜଙ୍କର ବିଶେଷ ବର ଥିଲା ଯେ, ତାଙ୍କ ରକ୍ତ ଭୂମିରେ ପଡ଼ିଲେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିନ୍ଦୁରୁ ନୂତନ ଅସୁର ସୃଷ୍ଟି ହେବ। ମା କାଳରାତ୍ରି ତୀବ୍ର କ୍ରୋଧରେ ରକ୍ତବୀଜକୁ ଜିଭାରେ ରକ୍ତ ପିଇ ସମସ୍ତ ଅସୁରଙ୍କୁ ବିନାଶ କରିଥିଲେ।
         ମା କାଳରାତ୍ରିଙ୍କ ରୂପ ଭୟଙ୍କର ଏବଂ ଦିବ୍ୟ। ଗାଢ଼ କଳା ବର୍ଣ୍ଣ। ଚୁଳ ବିକ୍ଷୁଭିତ ଏବଂ ଖୋଲା। ଚାରି ହସ୍ତ,ଡାହାଣ ଉପର ହସ୍ତ ଅଭୟ ମୁଦ୍ରା (ଭୟହରଣ)। ଡାହାଣ ତଳ ହସ୍ତ ବରଦାନ ମୁଦ୍ରା (ଆଶୀର୍ବାଦ)। ବାମ ଉପର ହସ୍ତ ଲୋହାର
ଖଡ଼ଗ(ତଲୱାର)।ବାମ ତଳ ହସ୍ତ କଣ୍ଟାକର (କଟାରୀ)।
ସେ ଗର୍ଜନା କରୁଥିବା ଗଧରେ ବିରାଜିତ। ତାଙ୍କ ବଡ଼ ବଡ଼ ତିନୋଟି ନୟନ ରୁ ଅଗ୍ନିଜ୍ୱାଳା ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ। ଶ୍ୱାସରୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍, ବଜ୍ର ଓ ତୀବ୍ର ପ୍ରଭାବ ବାହାରେ।

       ମା ମହାଗୌରୀ*
ନବରାତ୍ରିର ଅଷ୍ଟମ ଦିନରେ (ଦୁର୍ଗାଷ୍ଟମୀ) ତାଙ୍କ ପୂଜା କରାଯାଏ। ମାଙ୍କୁ ମହାଗୌରୀ କୁହାଯାଏ ଦେହ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧଳା, କୋମଳ ଓ ଦିବ୍ୟ ଆଭାୟୁକ୍ତ। ଦେହର ରଙ୍ଗ ଏବଂ ବସ୍ତ୍ର ଧଳା ଫୁଲ ପରି ଶୁଭ୍ର ଓ ପବିତ୍ର।

     ମା ସିଦ୍ଧିଦାତ୍ରି *
ନବରାତ୍ରିର ନବମ ଦିନରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ l ମା ସିଦ୍ଧିଦାତ୍ରୀଙ୍କ ଏହି ରୂପ ବ୍ରହ୍ମା, ବିଷ୍ଣୁ ଓ ଶିବଙ୍କ ସମସ୍ତ ଦିବ୍ୟ ଶକ୍ତିର ସଂଯୋଗ ଫଳରେ ଉଦ୍ଭବିତ ହୋଇଥିଲା। ସେ ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ସିଦ୍ଧି (ଧ୍ୟାନ, ବିଦ୍ୟା, ଶକ୍ତି, ସମୃଦ୍ଧି, ଆତ୍ମଜ୍ଞାନ) ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି।

ଭାଗ-1

ନଅଦେବୀ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଦିବ୍ୟ ରୂପ

ପ୍ରଥମ ଭାଗ -1